Welke factoren hebben invloed op het nemen van maatregelen ter bevordering van de integriteit van de gemeenteraad?

Integriteit van de lokale politiek is een thema dat geregeld in het nieuws naar voren komt. Ook in gemeenteraden komen regelmatig schendingen voor. Schendingen dienen voorkomen te worden door het nemen van maatregelen die de integriteit van de gemeenteraad bevorderen. Echter is de vraag hoe komen deze maatregelen tot stand, welke oorzaken leiden tot deze maatregelen. De probleemstelling van dit onderzoek luidt als volgt: Welke factoren hebben invloed op het nemen van maatregelen ter bevordering van de integriteit van de gemeenteraad? In de gemeenteraden van Assen, Lelystad en Dordrecht zijn interviews afgenomen met burgemeesters, griffiers en raadsleden. Hieruit kwam naar voren dat alle gemeenteraden in meer of mindere mate maatregelen nemen voor het bevorderen van de integriteit. Factoren die hier invloed op hebben zijn de houding van de burgemeester, de cultuur in de gemeenteraad, de aanwezigheid van lobbygroepen, tijdsgebrek van raadsleden en isomorfisme. Als gemeenteraden zich hier bewust van zijn, kunnen ze scherp naar het eigen beleid blijven kijken. Raadsleden moeten kritisch kijken of de leiding van de raad controlerend en stimulerend actief is voor integriteit. Dit is van belang, omdat zij veel invloed hebben en verantwoordelijk zijn voor het samenstellen van het beleid. Daarnaast kan het Rijk een belangrijke rol spelen door gemeenteraden te controleren op een integriteitsbeleid van voldoende niveau, omdat uit het onderzoek blijkt dat sommige gemeenteraden een incident gedreven beleid hebben waarbij verslapping optreed als er zich weinig casuïstiek voordoet op het gebied van integriteit. Het Rijk kan gemeenteraden ook helpen door te komen met handreikingen die zowel bij het werving- en selectieproces als tijdens de raadsperiode gemeenteraden helpen. Ook voor de VNG en beroepsverenigingen ligt een rol weggelegd door komen met trainingen en programma’s om zo gemeenteraden te ondersteunen. Dit is van belang aangezien het beleid vernieuwend moet blijven, omdat anders raadsleden afhaken door tijdgebrek in combinatie met desinteresse. Als laatste is het van belang dat gemeenteraden bij het samenstellen van het integriteitsbeleid om zich heen blijven kijken, omdat veel materiaal al beschikbaar is en andere gemeenten dit al gebruiken.