Mediagebruik onder jongeren: een kans of een risico? Een kwalitatief onderzoek naar de percepties van leerkrachten over de kansen en risico’s van het gebruik van digitale media door jongeren tussen de 12 en 17 jaar oud voor hun onderwijsprestaties in het middelbaar onderwijs.

Ondanks dat er veel onderzoek is gedaan naar het mediagebruik van jongeren en de gevolgen hiervan, weet het onderwijs zich niet altijd raad met een concrete invulling van mediawijsheid- en vaardigheid binnen het onderwijs. Er is nog weinig bekend over hoe leerkrachten in Nederland denken over hun rol in de ontwikkeling van mediavaardigheid bij jongeren. Dit onderzoek draagt bij aan de vraag naar literatuur over de percepties van leerkrachten over de kansen en risico’s van het gebruik van digitale media door jongeren tussen de 12 en 17 jaar oud voor hun onderwijsprestaties. Hierbij wordt extra aandacht besteed aan de verschillen in percepties tussen het onderwijsniveau waarop, het leerjaar waarin leerkrachten lesgeven, het geslacht en de mate van mediavaardigheid van hen. De onderzoeksvraag die hierbij centraal stond is: “Wat zijn de percepties van leerkrachten over de kansen en risico’s van het gebruik van digitale media door jongeren tussen de 12 en 17 jaar oud voor hun onderwijsprestaties in het middelbaar onderwijs?”. Door middel van 12 semigestructureerde interviews met leerkrachten uit het middelbaar onderwijs is deze onderzoeksvraag beantwoord. Deze interviews zijn vervolgens op een thematische wijze geanalyseerd. Uit de interviews is gebleken dat leerkrachten vinden dat jongeren over het algemeen te veel gebruik maken van digitale media, voor zowel school- en huiswerk als voor vermaak, privé-informatie en -communicatie. Alle 12 de leerkrachten vinden dat digitale media ten opzichte van jaren geleden veel ondersteuning bieden voor jongeren op het gebied van hun leerprocessen. Daarentegen vinden deze leerkrachten wel dat digitale media meer slechts dan goeds brengen als het gaat om onderwijsprestaties. Zo vinden zij dat het gebruik van digitale media kan leiden tot concentratieproblemen, afname van interesse en leesvaardigheid. Hierbij gaat het voornamelijk om niet-mediavaardige leerkrachten die lesgeven op vmbo-niveau in de onderbouw. Deze leerkrachten vinden dat jongeren niet verantwoord met digitale media om kunnen gaan en vinden hun eigen rol op het gebied van ondersteuning en ontwikkeling van mediavaardigheid daarom van groot belang. Echter, uit de interviews is gebleken dat leerkrachten zich ook zorgen maken over hun eigen mediavaardigheid en vinden het daarom moeilijk op passende begeleiding aan jongeren te bieden. Leerkrachten van het middelbaar onderwijs hebben behoefte aan externe cursussen, trainingen en workshops op het gebied van digitale media, maar ook aan meer interne communicatie en begeleiding bij de adoptie van digitale media binnen het onderwijs.