POPULIST ZEITGEIST IN NEDERLAND? Een inhoudsanalyse naar populisme in Nederland.

De afgelopen decennia is het begrip populisme een steeds grotere rol gaan spelen binnen de Nederlandse politiek en de media. Terwijl in de 20e eeuw in Nederland slechts op sporadische basis een populistisch geluid te vernemen was, zoals bij de Boerenpartij van Koekoek, wordt in de 21e eeuw een aanzienlijke hoeveelheid Kamerzetels verdeeld tussen verschillende populistische partijen. Deze ontwikkeling geschiedt op internationale schaal getuige het feit dat verschillende populistische actoren meedingen om regeringsmacht op vrijwel alle continenten van de wereld. Binnen de wetenschap wordt gesproken van een ‘Populist Zeitgeist’. Volgens hen heeft het populisme een besmettende werking, wat leidt tot het feit dat ook establishmentpartijen en media het populistische narratief niet onberoerd laten. In deze scriptie wordt voorgaande bewering langs de meetlat gelegd. Door middel van een kwantitatieve inhoudsanalyse wordt gemeten in hoeverre de zojuist geschetste ‘Populist Zeitgeist’ daadwerkelijk voet aan de grond heeft gekregen in Nederland. Om hierachter te komen worden de publieke uitlatingen van de drie grootste establishmentpartijen van Nederland geanalyseerd en daarenboven wordt gekeken in hoeverre de media een bijdrage leveren aan de ‘Populist Zeitgeist’. Dit geschiedt door het analyseren van de artikelen uit zowel populaire kranten als kwaliteitskranten. Verder wordt ook een bijdrage geleverd aan de definitiediscussie omtrent populisme. Voortbordurend op eerdere literatuur wordt betoogd dat men twee vormen van populisme dient te onderscheiden, namelijk dun en dik populisme. Uit de resultaten blijkt geen consequent beeld: terwijl er binnen de media een aanzienlijke representatie is van het populisme, blijkt dat op bepaalde kanalen van establishmentpartijen de aanwezigheid van het populisme bescheiden is. Deze ambiguïteit is tevens zichtbaar bij de aanwezigheid van de verschillende elementen van populisme. Van de vijf elementen van populisme zijn er drie op regelmatige basis aangetroffen, de andere twee waren grotendeels afwezig. Voorgaande leidt tot de conclusie dat de ‘Populist Zeitgeist’ tot op zekere hoogte aanwezig is. Terwijl binnen de media een redelijke hoeveelheid volledig of dik populisme is aangetroffen, tonen de establishmentpartijen vooral tekenen van dun of onvolledig populisme.