Meervoudig lokaal samenwerken

Enkele jaren geleden stapten de Drechtstedengemeenten op het ruimtelijk economisch domein uit de gemeenschappelijke regeling Drechtsteden (GR-D). Op advies van de voorbereidingscommissie Deetman werd het meervoudig lokaal samenwerkingsconstruct geïntroduceerd. Aanleiding voor deze verschuiving was een onderzoek waarin enkele dysfuncties van de samenwerkingswijze binnen de GR-D werden aangetoond. Volgens de voorbereidingscommissie Deetman zal het ‘samenwerken van onderop’, ook wel meervoudig lokaal samenwerken, leiden tot meer bestuurlijke slagkracht en lokale flexibiliteit. In dit evaluatieve onderzoek is de bovenstaande veronderstelling onderzocht aan de hand van de volgende hoofdvraag: Leidt de meervoudig lokale samenwerking op ruimtelijk economisch domein tot dan wel meer, dan wel minder bestuurlijke slagkracht en lokale flexibiliteit in de Drechtsteden volgens de deelnemende gemeenten? Tevens is de functionering van de intergemeentelijke samenwerking getoetst op basis van wetenschappelijk aangetoonde condities voor de effectiviteit van een samenwerkend netwerk. Door middel van een kwalitatieve onderzoeksmethode zijn de ervaringen en percepties van deelnemende gemeenten achterhaald. De meervoudig lokale samenwerkingsvorm heeft bijgedragen aan de lokale flexibiliteit van deelnemende gemeenten door toegenomen individuele invloed van de deelnemende actoren. Wat de bestuurlijke slagkracht betreft heeft meervoudig lokaal samenwerken een stagnerende werking. Deze uitkomsten worden enigszins verklaard door de aan- of afwezigheid van de beschreven netwerkcondities. Waar de omvang van de samenwerking een bepalende factor is voor toegenomen flexibiliteit, blijkt het gebrek aan doelconsensus de veroorzaker voor de stilstand van de bestuurlijke slagkracht in de Drechtstedensamenwerking. De Drechtstedengemeenten worden geadviseerd om de politieke visie en integraliteit op het ruimtelijk economisch domein te verbeteren binnen de intergemeentelijke samenwerking. Vanwege de gemeentegrens overschrijdende aard van de opgaven, vraagt dit om integrale afweging en gezamenlijke ambitievorming met partners in de breedste zin. Daarnaast moet ieders rolbekleding en verantwoordelijkheid duidelijk zijn. Hierdoor worden de Drechtstedengemeenten gewezen op het belang van goede informatievoorziening richting de gemeenteraden, mede om de reden dat het primaat van de intergemeentelijke samenwerking berust bij deze lokale gemeenteraden. Tot slot stagneert de bestuurlijke slagkracht als gevolg van de bewegingsruimte van de deelnemende gemeenten. Hierdoor worden de Drechtstedengemeenten geadviseerd om de daadkracht te verhogen door middel van het aanstellen en verantwoordelijk maken van een overkoepelend bestuurlijk gremium. Op deze manier ontstaat er meer binding op de verdelingsvraagstukken.