Meer leren door te waarderen

De afgelopen jaren hebben steeds meer profielorganisaties de waarderende visitatie in hun systeem voor kwaliteitszorg toegepast. Het Profielenberaad evalueert regelmatig het functioneren van de kwaliteitszorg van de verschillende profielorganisaties en wil graag onderzocht hebben hoe de waarderende visitatie de functionaliteit van het kwaliteitszorg-systeem kan vergroten. In deze studie is vanuit de theorie en vanuit de praktijk de centrale vraagstelling onderzocht: hoe kan de waarderende visitatie de functionaliteit van het systeem voor kwaliteitszorg van profielorganisaties vergroten? In het theoretisch kader zijn de verschillende concepten geconceptualiseerd. Een kwaliteitszorgsysteem zoals gehanteerd door de verschillende onderwijsprofielorganisaties heeft als doel het in kaart brengen wat de kwaliteit is van het geleverde onderwijs van een school (Wet op het voortgezet onderwijs, 1963). Ook zijn er verschillende auditsvormen verkend. Een visitatie is een soort audit. In dit onderzoek staan de beoordelende audit en waarderende audit centraal. Bij beoordelend auditen worden processen binnen een onderwijsinstelling aan de hand van een checklist getoetst (Van de Wetering, 2009; Van Buurt & Teeuwisse, 2019). Bij waarderend auditen worden gesprekken gevoerd bij wat op een school wordt aangetroffen, zodat context en verdieping ontstaan (Van de Wetering, 2009; Van Buurt & Teeuwisse, 2019). Op basis van de theorie is de verwachting dat de combinatie van een waarderende audit met een beoordelende audit, leidt tot een oordeel met een betere verantwoording over in hoeverre er aan de criteria voor onderwijskwaliteit voldaan wordt. Wanneer dit zo is, is de aanname, is er sprake van een grotere functionaliteit van het kwaliteitszorgsysteem van profielorganisaties. Dit is onderzocht in de praktijk door interviews te houden met betrokkenen van profielorganisaties en -scholen. Hoewel profielscholen aangeven dat ook zonder waarderende audit genoeg informatie opgehaald kan worden om een oordeel te geven, geven profielscholen en -organisaties aan dat een waarderende audit leidt tot een vollediger beeld van de onderwijskwaliteit op school. Het zorgt er ook voor dat het verloop van de audit als prettiger wordt ervaren. Daarnaast leidt een waarderende audit tot meer leeropbrengsten in het traject na een audit ten opzichte van een beoordelende audit. Betrokkenen hebben meer motivatie om met de verbeterpunten aan de slag te gaan.