De onderzoeksjournalist als kameleon. Podcast: een medium voor onderzoeksjournalistiek

In deze master thesis wordt onderzocht op wat voor manier onderzoeksjournalisten gebruik maken van storytelling in podcasts om het onderzoek aantrekkelijk(er) te maken voor het publiek. De onderzoeksvraag die beantwoord wordt is als volgt geformuleerd: Op wat voor manier gebruiken onderzoeksjournalisten storytelling in podcasts om hun onderzoek aantrekkelijk(er) te maken voor het publiek? Het podcast medium wordt daarom steeds vaker gebruikt in het journalistieke werkveld. Er bestaat nog relatief weinig literatuur over het gebruik van storytelling in Nederlandse podcasts. Door middel van dit onderzoek wordt er bijgedragen aan het toevoegen van informatie aan de wetenschappelijke leemte. Deze thesis geeft inzicht in Nederlandse podcasts geproduceerd door onderzoeksjournalisten waarin storytelling wordt toegepast. Hiervoor zijn drie Nederlandse journalistiekverhalende podcasts geanalyseerd door middel van een kwalitatieve narratieve analyse. In de analyse wordt de focus gelegd op de podcastmaker en de personages, de verhaalstructuur van de podcasts en de narratieve elementen in de podcasts. De geanalyseerde podcasts zijn De plantage van onze voorouders van podcastmaker Maartje Duin, De brand in het landhuis van podcastmaker Simon Heijmans en De man en de maan van podcastmaker Saar Slegers. De verhaalstructuur die voorkomt in de podcasts is een klassieke verhaalstructuur. Binnen deze klassieke verhaalstructuur komen zowel overeenkomsten als verschillen voor tussen de podcasts. In de drie podcasts zijn alle drie de podcastmakers betrokken bij het verhaal. In De plantage van onze voorouders is Maartje persoonlijk betrokken bij het verhaal omdat het onderzoek over haar persoonlijke familiegeschiedenis gaat. In De brand in het landhuis is Simon betrokken bij het verhaal omdat hij vlak bij het landhuis heeft gewoond waar de brand heeft plaatsgevonden en het mysterie hem emotioneert. In De man en de maan is Saar betrokken bij het verhaal maar niet persoonlijk, zij volgt en observeert de hoofdpersonage Marc Klein Wolt voor de podcast. De betrokkenheid van de podcastmakers hebben invloed op de verschillen in het gebruik van dialogen en de storytelling dat voorkomt in de afleveringen. In de geanalyseerde podcasts vervullen de podcastmakers meerdere rollen. Hierdoor behoren zij tot de voor deze thesis speciaal ontwikkelde soort verteller: de kameleon verteller. De rol van muziek en de rol van (achtergrond)geluiden zijn belangrijke narratieve elementen in de podcasts. Deze elementen leveren in alle drie de podcasts een belangrijke bijdrage aan de emotie van het verhaal en de belevenis voor de luisteraar. Hierdoor komt de storytelling in de podcasts tot leven.