Nieuwswijsheid bij kinderen in het digitale tijdperk Een kwalitatief onderzoek naar de manieren waarop nieuwswijsheid een rol speelt in de nieuwsconsumptie van kinderen van elf tot dertien jaar oud in Nederland.

We leven in een tijd waarin we allemaal digitale apparaten gebruiken en iedereen toegang heeft tot het internet. Hierdoor krijgen we het dagelijkse nieuws op een andere manier dan vroeger binnen: veel meer online en we lezen minder de krant. We krijgen onwijs veel informatie te zien doordat we altijd op onze telefoons kunnen. Op internet is het soms lastig om te weten of de informatie bij een bericht echt is. Daarom is het belangrijk dat kinderen ‘nieuwswijs’ zijn, wat betekent dat ze kritisch en bewust naar berichten kunnen kijken. Het kritisch en bewust om kunnen gaan met nieuwsberichten heet ‘nieuwswijsheid’, en het binnenkrijgen van nieuws heet ‘nieuwsconsumptie’. Dit onderzoek gaat over de manieren waarop kinderen tussen de 11 en 13 jaar in Nederland kritisch en bewust met nieuws omgaan. Om te kijken op welke manier nieuwswijsheid een rol speelt in de nieuwsconsumptie van kinderen, zijn er diepte-interviews gehouden met elf kinderen van verschillende leeftijden en scholen. De uitkomsten van de interviews zijn met elkaar vergeleken, om te onderzoeken of kinderen ervaringen delen wanneer ze nieuws kijken en evalueren. De uitkomsten hebben meer informatie over nieuwswijsheid bij kinderen opgeleverd. Deze informatie geeft ook oudere onderzoeken over nieuwsconsumptie bij kinderen nieuwe kennis. De resultaten van dit onderzoek bevestigen de belangrijke rol van ouders, school en vrienden wanneer kinderen nieuws consumeren. Kinderen kijken namelijk vaak nieuws thuis met familieleden, maar praten er ook over in de klas. Ook vinden kinderen het leuk om met vrienden over onderwerpen uit het nieuws te praten. Verder raken kinderen door persoonlijke overtuigingen en interesses gemotiveerd om nieuws te consumeren. Zo zijn ze ervan overtuigd dat nieuws belangrijk is en hebben ze interesse in verschillende onderwerpen. Bovendien kunnen ze goed vertellen wat de rol van journalisten is, hoe nieuwsmedia geld verdienen en wat het gevaar van nepnieuws is. Tegenwoordig delen kinderen wel eens wat op sociale media waardoor zij ook verspreiders worden van nieuws! Kinderen kunnen dus de nodige kennis en vaardigheden voor nieuwswijsheid toepassen. Ze zijn vooral kritisch over nieuws op sociale media en hebben vertrouwen in bekende nieuwsmedia. De gevolgen van algoritmes op nieuwsverspreiding op sociale media zijn minder bekend bij kinderen. En soms zijn kinderen minder kritisch over nieuwsberichten in het algemeen. Dat is ook niet gek, want wanneer kinderen niet weten of een nieuwsbericht betrouwbaar is, zijn ze vaak afhankelijk van hun omgeving. Toch zijn kinderen nieuwsgierig en geïnteresseerd in nieuws, wat een goed startpunt kan zijn voor het verder ontwikkelen van nieuwswijsheid. Als laatste is nieuwsbespreking op school is afhankelijk van de leerkracht. Om dit verder te onderzoeken is het belangrijk en interessant om te kijken hoe de schoolomgeving een rol kan spelen in het doorontwikkelen van nieuwswijsheid.