Persoonlijke omstandigheden de voedingsbodem voor complotdenken

In dit onderzoek staat de volgende onderzoeksvraag centraal: Welke rol spelen sociale media en influencers op sociale media bij gevoelens van anomie en vervreemding onder complotdenkers en hoe beïnvloedt dit de manier waarop complotdenkers maatschappelijke verandering tot stand willen brengen? Om deze onderzoeksvraag te beantwoorden, is exploratief onderzoek uitgevoerd door middel van interviews met mensen uit het I&O Research Panel. Deze hebben in een vragenlijst aangegeven dat zij geloven in het bestaan van onzichtbare machten. Sociale media en influencers op sociale media blijken daarbij vooral bevestigend te werken voor denkbeelden die complotdenkers er al op nahielden. Tevens komt naar voren dat gevoelens van vervreemding en anomie een belangrijke rol spelen onder complotdenkers. Maar deze gevoelens worden vooral gevoed door persoonlijk tegenspoed en de reactie hierop vanuit de overheid. Hierdoor worden respondenten aangezet tot complotdenken, maar het geeft vervolgens aan dat de overheid deels verantwoordelijk is voor het feit dat men gaat complotdenken. Enerzijds wordt in dit onderzoek de rol van gevoelens van vervreemding en anomie bevestigd. Anderzijds vormt dit onderzoek een aanvulling op de bestaande literatuur doordat het een licht werpt op het belang van persoonlijke omstandigheden als voedingsbodem voor complotdenken.