Klimaatverandering in beeld

De aarde met de daarbij behorende klimaatverandering is een onderwerp dat de laatste jaren steeds vaker in zowel de politiek, de media als de publieke opinie naar voren komt. De bezorgdheid die leeft onder wetenschappers over de zogenoemde global warming wordt steeds groter; de wereldwijde klimaatverandering vormt volgens velen een dreiging voor het mensenleven op aarde. Regeringen hebben gereageerd op deze waarschuwing door onder andere veranderingen in wet- en regelgeving en door zich aan te sluiten bij internationale discussies over het fenomeen. De diverse aspecten van de dreigende klimaatverandering en de gevolgen die de klimaatverandering heeft voor de aarde en daardoor voor de mens, zijn niet universeel geaccepteerd als één feit. Zo zijn er wetenschappers die van mening zijn dat de klimaatverandering een grote dreiging vormt voor de mensheid, terwijl andere wetenschappers vinden dat de klimaatverandering problemen kent die door de mensheid te overbruggen zijn. Tevens zijn er verschillende visies betreffende de manier waarop er met de klimaatverandering dient te worden omgegaan en welke oplossingen er moeten worden geboden. De hoofdvraag van mijn onderzoek is: Hoe ziet de fotoberichtgeving over de klimaatverandering in enkele Nederlandse natuurwetenschappelijke tijdschriften en opinietijdschriften eruit in de periode 2000-2008 en hoe verschilt de fotoberichtgeving in deze twee soorten tijdschriften van elkaar? Deze hoofdvraag wordt onderverdeeld in diverse deelvragen die betrekking hebben op de drie delen van mijn masterthesis: het theoretisch kader, de analyse en de comparatieve analyse. Het theoretisch kader behandelt het brede fenomeen klimaatverandering, de verschillende visies worden beschreven en zowel de oorzaken, gevolgen, aanpassingen als oplossingen omtrent klimaatverandering komen aan bod. Door middel van het theoretisch kader wordt tevens duidelijk welke foto’s behoren tot mijn onderzoek; de foto’s die een weergave tonen van de in het theoretisch kader behandelde aspecten van klimaatverandering. Niet alleen klimaatverandering zelf wordt beschreven, maar ook zal ik de verschillende onderzoeken die zijn uitgevoerd naar de representatie van klimaatverandering in de media beschrijven. Deze onderzoeken geven een beeld van onderzoeksbevindingen die ik wellicht in mijn onderzoek tegen kan komen en zijn zodoende een introductie betreffende mijn analyse. Ten slotte komt het fenomeen icoonfoto aan bod in het theoretisch kader. Nadat de diverse analyses zijn gevormd betreffende de fotografische weergave van klimaatverandering, zal namelijk gekeken worden naar de eventueel aanwezige icoonfoto’s betreffende klimaatverandering. De analyse betreft enkele vooraanstaande Nederlandse tijdschriften, namelijk de natuurwetenschappelijke tijdschriften National Geographic en Quest en de opinietijdschriften Elsevier en Vrij Nederland. In de analyse staan de volgende deelvragen centraal: Op welke wijze is de klimaatverandering in de geselecteerde tijdschriften fotografisch weergegeven? Op welke wijze is de klimaatverandering in de geselecteerde tijdschriften tekstueel weergegeven? Naar aanleiding van de analyse zal ik een comparatieve analyse vormen. In deze analyse worden de geselecteerde tijdschriften tegenover elkaar gezet: de twee natuurwetenschappelijke tijdschriften National Geographic en Quest worden tegenover elkaar gezet, net als de twee opinietijdschriften Elsevier en Vrij Nederland. In de conclusie van deze masterthesis worden de onderzoeksbevindingen beknopt samengevat vanuit het oogpunt van de lezer van het desbetreffende tijdschrift. Er wordt gekeken naar de manier waarop de lezer van de vier tijdschriften gedurende de periode 2000-2008 (Quest betreft de periode 2004-2008) wordt geïnformeerd over klimaatverandering door middel van de fotoberichtgeving. Op deze manier vertaalt deze conclusie de onderzoeksbevindingen als het ware naar de praktijk. Hieronder volgen de beknopte conclusies. De lezer van National Geographic krijgt een negatief beeld van het onderwerp klimaatverandering door middel van de fotoberichtgeving doordat de nadruk op oorzaken en gevolgen ligt met betrekking tot voornamelijk de natuur, en doordat de foto’s of negatief of neutraal zijn, en vrijwel nooit positief. De lezer van Quest krijgt vooral beelden te zien van aanpassingen en/of oplossingen en doordat de teneur van de foto’s meer neutraal of positief is, dan negatief, krijgt de Quest-lezer over het algemeen een positief beeld bij het onderwerp klimaatverandering door middel van de fotoberichtgeving. De Quest-lezer ziet welke aanpassingen er mogelijk/nodig zijn en welke oplossingen er zijn tegen klimaatverandering, veel meer dan dat de lezer met negatieve aspecten in aanraking komt, zoals de oorzaken en gevolgen. De lezer van Elsevier krijgt door middel van de fotoberichtgeving over klimaatverandering voornamelijk te maken met oplossingen tegen klimaatverandering, getoond op vooral foto’s van kleine of gemiddelde grootte. De teneur is of neutraal of positief, en vrijwel niet negatief, wat onder andere inhoudt dat de Elsevier-lezer nauwelijks in aanraking komt met negatieve aspecten van klimaatverandering. De lezer van Vrij Nederland komt door middel van de fotoberichtgeving over klimaatverandering voornamelijk met oplossingen in aanraking, neutrale of positieve beelden en opiniefoto’s en wetenschappelijke foto’s overheersen in de fotoberichtgeving over klimaatverandering in Elsevier. De lezer krijgt zodoende een neutraal of positief beeld en ziet nauwelijks de negatieve aspecten, zoals de oorzaken of gevolgen van klimaatverandering. Met mijn onderzoek heb ik diverse aspecten omtrent de fotoberichtgeving over klimaatverandering in vooraanstaande Nederlandse tijdschriften in kaart gebracht. Omdat mijn onderzoek zich richt op een veelzijdig onderwerp dat wordt ge(re)presenteerd via diverse media, is er nog een scala aan vervolgonderzoeken te benoemen en uit te voeren die een toevoeging vormen aan mijn onderzoek.