Jazz over de oceaan

ABSTRACT (ENGLISH) Arie Verheij Jazz over the Ocean. Study in the Meaning of the Overseas Contacts with Rotterdam, as a Port City, for the Development and Distribution of Jazz, 1918-1940 (Master History of Society; Erasmus University Rotterdam, 2009) Jazz over the Ocean is a Master’s Thesis that discusses the jazz music in Rotterdam, 1918-1940. The port function and cultural climate of Rotterdam are probably the factors that best explain the flourishing jazz tradition; this Dutch city aimed at modernity and was thus in direct contact with the United States and with other European cities. What did this mean for the network of musicians? How did this influence the jazz history? In what way and to what extent was the Holland-America Line important for the distribution and development of jazz music in Rotterdam during the Interbellum? This Master’s Thesis concerns the jazz history, maritime historical context and the history of the prewar cultural life of Rotterdam. The historiographical examination (in chapter two) shows how these three main fields of research have thus far never been really connected to explain the historical and socio-cultural network of early jazz musicians, from the perspective of the more technical and maritime story of port cities, such as Rotterdam. Chapter three concerns the stage and performance infrastructure in the Dutch Interbellum: who played where, with whom? Musical families took the initiative in bars and American soloists often played together with the orchestras of Rotterdam. The new American dances were hot. Fourth chapter demonstrates that the overseas contacts for Holland were in the first instance its colonies: from Suriname came negro musicians, who could easily find employment as American entertainers; in the Dutch Indies the native peoples started playing new instruments. The line via Batavia seemed to be ‘shorter’ than the transatlantic. Integrating new customs and working with people with other skin colors invited resistance, all the more since jazz dances were seen as barbaric. Chapter five points out the technical developments in the pre-war period, in relation to shipping and modern life: radio and gramophone records were indispensable for the rise of the new swinging dances. The sixth chapter discusses live music on board. Some musicians have their saying about the actual music, hereby they have put the share of jazz history on cruise ships in perspective. Above all, amusement was seen as more important than the music providing that entertainment. The seventh chapter is mainly concerned with presenting the conclusions of this research and recommendations for further research. Regarding the Holland-America Line: the image of the transatlantic connection has contributed to the importance of the Line, more than the actual maritime activities. Rotterdam’s impulse to Americanize, together with the established network and image, constructed the ‘jazziness’ of the city. Further research into port cities as cultural hotspots is still only a dream. To learn more, please contact the author: jazz@arieverheij.nl. ABSTRACT (NEDERLANDS) Arie Verheij Jazz over de oceaan. Onderzoek naar de betekenis van de overzeese contacten met Rotterdam, als havenstad, voor de ontwikkeling en verspreiding van jazz, 1918-1940 (Master Maatschappijgeschiedenis; Erasmus Universiteit Rotterdam, 2009) Jazz over de oceaan is een Master Thesis over de jazzmuziek in Rotterdam, 1918-1940. De havenfunctie en het culturele klimaat van Rotterdam vormen verklarende factoren voor de bloeiende jazzgeschiedenis aldaar; deze Nederlandse stad beoogde at moderniteit en stond in direct contact met de Verenigde Staten en andere Europese steden. Wat betekende dit voor het netwerken van muzikanten? Hoe heeft dit de jazzgeschiedenis beïnvloed? Op welke wijze en in welke mate was de Holland-Amerika Lijn van belang voor de verspreiding en ontwikkeling van jazzmuziek in Rotterdam tijdens het Interbellum? Deze Master Thesis betreft de jazzgeschiedenis, de maritiemhistorische context en de geschiedenis van het vooroorlogse culturele leven van Rotterdam. De historiografische verkenning (in hoofdstuk twee) toont aan, hoe deze drie onderzoeksvelden tot dusver niet eerder met elkaar verbonden zijn, om het historische en sociaal-culturele netwerk van de vroege jazzmusici te kunnen verklaren, vanuit de meer technische en maritieme invalshoeken, waar havensteden als Rotterdam om vragen. In hoofdstuk 3 wordt de podiuminfrastructuur tijdens het Interbellum in Nederland besproken: wie speelde waar, met wie? Muzikale families namen het initiatief in cafés en Amerikaanse solisten speelden er regelmatig samen met Rotterdamse orkesten. De nieuwe Amerikaanse dansen waren hot. Het vierde hoofdstuk onderbouwt het belang van de koloniën voor de overzeese contacten van Nederland: uit Suriname kwamen zwarte musici, die eenvoudig emplooi vonden als Amerikaanse entertainers; in Nederlands Indië maakten de Indiërs kennis met nieuwe instrumenten, zoals de saxofoon. De lijn via Batavia schijnt in deze periode ‘korter’ te zijn, dan de transatlantische. Het introduceren van nieuwe gewoonten en het werken met mensen met een andere huidskleur, nodigde uit tot verzet, te meer doordat de jazzdansen als barbaars getypeerd werden. Hoofdstuk vijf wijst op de technologische ontwikkelingen in de vooroorlogse periode, in relatie tot de scheepvaart en het moderne leven: radio en grammofoonplaten waren onmisbaar voor de doorbraak van de nieuwe swingdansen. Hoofdstuk zes besteedt aandacht aan de live muziek aan boord van oceaanschepen. Een enkele musicus heeft zijn mening gegeven over de daadwerkelijke muziek, waarmee het aandeel jazzmuziek op cruiseschepen gerelativeerd is. Bovenal was het vermaakgehalte belangrijker dan de muziek, die voor het amusement zorgde. Het zevende hoofdstuk betreft de conclusies van het onderzoek, gepaard gaande met aanbevelingen voor verder onderzoek. Wat de Holland-Amerika Lijn betreft: de beeldvorming over de transatlantische verbinding heeft bijgedragen aan diens betekenis, meer nog dan de maritieme activiteiten zelf. Rotterdams drang om te Amerikaniseren, samen met het ontstane netwerk en imago, bouwen aan het jazzgehalte van de stad. Nader onderzoek naar havensteden als culturele hotspots is nog toekomstmuziek. Voor meer informatie, neemt u gerust contact op met de auteur: jazz@arieverheij.nl.