Het informatie- en het audio-effect: Nieuwsmedia en de punitiviteitskloof in Nederland

“De rechter straft te laag”: in Nederland bestaat er al jaren een verschil in de straf die de rechter oplegt in een strafzaak en de straf die burgers passend achten in die strafzaak. Dit verschil wordt ook wel ‘de punitiviteitskloof’ genoemd. In de literatuur wordt onderzocht welke factoren bijdragen aan het vergroten of het verkleinen van deze punitiviteitskloof. Zo zou het verschil in de hoeveelheid informatie zorgen voor een verkleining van deze kloof wanneer een nieuwsbericht en een strafdossier met elkaar worden vergeleken. Dit wordt in de literatuur ook wel het informatie-effect genoemd. In deze thesis werd het bestaan van deze punitiviteitskloof benaderd vanuit het perspectief van de nieuwsmedia. Er werd gefocust op mogelijke verklaringen voor het bestaan van de punitiviteitskloof door in te gaan op wat maakt dat een gebeurtenis ‘nieuws’ is en wat de effecten zijn van nieuws over misdaad op burgers. Er werd onderzocht of er een verschil bestaat in de straf die mensen passend achten in een strafzaak als zij een tekstuele mediaproductie met relatief weinig of een tekstuele mediaproductie relatief veel informatie lezen. Daarnaast werd onderzocht of er een verschil bestaat in de straf die mensen passend achten in een strafzaak als zij een tekstuele mediaproductie lezen of een auditieve mediaproductie beluisteren. In deze thesis wordt dit ook wel het audio-effect genoemd. Het al dan niet bestaan van dit audio-effect wordt gemeten met behulp van een relatief nieuwe soort mediaproductie, namelijk de podcast. Uit bestaande literatuur blijkt dat podcasts een laagdrempelige mediaproductie is om burgers op grote schaal te informeren over maatschappelijk relevante thema’s. Uit de resultaten blijkt dat er geen verschil is in de straf die mensen passend achten wanneer zij een tekstuele mediaproductie met relatief weinig of relatief veel informatie lezen of wanneer zij een podcast beluisteren. Er is dus binnen het kader van deze drie soorten mediaproducties dan ook niet zoiets als een informatie-effect of een audio-effect dat zou kunnen bijdragen aan het vergroten of verkleinen van de punitiviteitskloof.