Zelfcensuur in de Nederlandse journalistiek Een onderzoek naar de oorzaken en implicaties van zelfcensuur onder journalisten in een westerse democratie.

In deze masterthesis zijn de oorzaken en implicaties van zelfcensuur onder journalisten in Nederland onderzocht. Zelfcensuur in de journalistiek is in toenemende mate een zorg voor journalisten, organisaties, politci en academici. Zo zijn journalisten de zogezegde waakhonden van een democratie. Zelfcensuur bedreigt deze belangrijke functie van journalisten, omdat het raakt aan de onafhankelijkheid en vrijheid van journalisten. De geuite zorgen relateren aan het soort zelfcensuur als gevolg van angst voor aanvallen, waaronder bedreigingen, intimidatie en kritiek, dat online steeds meer plaatsvindt. Doordat er een toename is van aanvallen jegens journalisten en de vraag is wat dat betekent voor de persvrijheid onder Nederlandse journalisten, wordt journalistieke zelfcensuur in de context van Nederland onderzocht. Zelfcensuur zou namelijk regelrecht tegenin de onafhankelijkheid en vrijheid van journalisten gaan en niet thuishoren in een democratie. Door de vraag te stellen welke rol zelfcensuur bij Nederlandse journalisten in hun nieuwsverslaggeving speelt is dit onderzocht. Hiervoor zijn 13 exploratieve- en diepte-interviews met Nederlandse journalisten gehouden die zowel als freelancers als op een redactie werken. . Hierbij is rekening gehouden met een zo evenredig mogelijke verdeling van geslacht. De interviews zijn vervolgens thematisch geanalyseerd en onderverdeeld in de 4 deelvragen van dit onderzoek. De resultaten tonen aan dat aanvallen in de vorm van kritiek, intimidatie of bedreigingen online veelvuldig voorkomen en dat Nederlandse journalisten als bijvoorbeeld gevolg slecht slapen, in de stress zitten en zich ongelukkig voelen. Ondanks dat zij zich ook angstig voelen, is deze angst geen reden voor het gros van Nederlandse journalisten om tot zelfcensuur over te gaan. Desondanks beamen Nederlandse journalisten wel dat zij zelfcensuur toepassen, alhoewel zij soms afstand nemen van de term. Het is juist gebleken dat angst een vrij incidentele rol speelt in de zelfcensuur onder Nederlandse journalisten. Veelvuldig worden andere redenen genoemd zoals: onverifieerbare bronnen, censuur vanuit redacties en tekorten in de journalistiek. Zelfcensuur wordt verder ook gezien als een noodzakelijk kwaad en een legitieme journalistieke keuze, door bijvoorbeeld zichzelf, betrokkenen of de eigen journalistieke inzetbaarheid te beschermen. Maar over het algemeen schrijven Nederlandse journalisten een waarachtig en kloppend verhaal op waar zij pal achter staan.