WAAR WORDEN WE HEEN GELEID?

In het kader van Ambtelijk Vakmanschap (AV) spelen leidinggevenden een essentiële rol in de cultuurverandering van een organisatie. In dit onderzoek luidt daarom de onderzoeksvraag: “Wat is de invloed van leiderschapsstijl op de mate van waargenomen integriteit en public service motivation (PSM) van leidinggevenden binnen het bestuursdepartement van het ministerie van Justitie en Veiligheid?”. Het doel van dit onderzoek is om de bestaande theorieën te toetsen door middel van ‘mixed methods’. Ten eerste worden er twee modellen van leiderschapstheorieën (Bass, 1985; Brown et al., 2005) gecombineerd. Dit wordt getoetst op de waargenomen mate van integriteit en PSM van leidinggevenden. Doordat het kwantitatieve gedeelte van het onderzoek zich richt op de perceptie van de medewerker onderscheidt het zich van andere onderzoeken. De toetsing vindt plaats bij medewerkers van het bestuursdepartement binnen het ministerie van Justitie en Veiligheid middels een survey (N=160). Het kwalitatieve gedeelte van dit onderzoek belicht de perceptie van de leidinggevenden. Dit wordt bereikt door het afnemen van semigestructureerde interviews (N=10). Uit de resultaten blijkt dat zowel ethisch leiderschap als transactioneel leiderschap een statistisch significante relatie hebben met integriteit. In tegenstelling tot de theorie, heeft transformationeel leiderschap geen relatie met integriteit. Zoals voorspeld hebben ethisch- en transformationeel leiderschap een statistisch significante relatie met PSM. In de lijn der verwachting heeft transactioneel leiderschap geen relatie met PSM. Transactioneel en ethisch leiderschap komen het sterkste terug in de organisatie, aldus de medewerkers. Het ontbreken van transformationeel leiderschap is te verklaren door het gebrek aan charisma of door de relatief hoge mate van abstractie van transformationeel leiderschap. Leidinggevenden worden meer als integer ervaren dan als gemotiveerd voor de publieke zaak. Als de organisatie invloed wilt hebben op integriteit en PSM moet het inzetten op het ethisch leiderschap. Leidinggevenden zeggen dit te willen nastreven en willen het transactioneel leiderschap loslaten. Echter bevat het ethisch leiderschap ook transactionele kenmerken, door deze kenmerken kan het succesvol zijn. Integriteit en PSM blijken twee verschillende concepten te zijn, er is daarbij een gebrek aan literatuur over de relatie tussen beide concepten. Daarnaast moet de organisatie nagaan bij welke van de twee concepten de prioriteit lig