Munitie voor de voedseltransitie

Welke strategieën gebruiken non-gouvernementele organisaties (ngo’s) in om de transitie naar minder en beter dierlijke voedselproducten te versnellen in Nederland? Deze vraag staat centraal in dit onderzoek. In het maatschappelijk debat zien we de discussie betreft onze vleesconsumptie steeds vaker terugkomen, echter daalt de Nederlandse vleesconsumptie niet. Ngo’s spelen een belangrijke rol in het veranderen van het voedselsysteem. Op initiatief van de Dierencoalitie is dit verkennend onderzoek opgezet. Op basis van theorieën zoals netwerkgovernance en transitiegovernance is een model opgesteld waarin drie categorieën zijn opgenomen: percepties, strategieën en transitiedynamieken uit de X-curve. Elke organisatie heeft een perceptie van de werkelijkheid, waarin strategieën de intenties zijn die proberen de percepties van een andere partij te beïnvloeden. De X-curve is een theoretisch raamwerk met een opbouw- en afbraakdynamiek waar een contextuele inschatting wordt gemaakt van de ‘staat’ van de transitie. De theoretische concepten zijn in semigestructureerde interviews en een focusgroep voorgelegd aan veertien respondenten. Er zijn acht bijeenkomsten onderzocht door middel van participatieve observatie. Tot slot is een analyse van achttien documenten uitgevoerd. Uit dit onderzoek is gebleken dat de percepties van de ngo’s voornamelijk overeenkomen, maar verschillen op het ethisch thema van elkaar. De strategieën worden bepaald door hun percepties. Door de verschillende strategieën en percepties toe te passen in de transitiedynamieken is er inzicht verkregen welke strategieën ngo’s gebruiken om de transitie te versnellen. Zo is er een variëteit aan governance strategieën gevonden die ngo’s inzetten: conflicterende, faciliterende, coalitievormende, coöperatieve en go-alone strategieën. Enkele aanbevelingen vloeien voort uit dit onderzoek. Het toepassen van de X-curve kan ondersteuning bieden voor het begrijpen van de dynamieken van de transitie. Verder zou dierenethiek een grotere rol moeten spelen in de voedseltransitie, zodat belangrijke vraagstukken worden belicht voor de meest kwetsbaren in de samenleving. Daarnaast kunnen KPI’s organisaties helpen om doelstellingen meetbaar en haalbaar te maken. Tot slot kunnen ngo’s middels reflexieve monitoring van elkaars interventies leren.