Publieke waarde in de Cleantech-regio

In de afgelopen decennia zijn het aantal regionale samenwerkingen tussen overheden onderling en tussen overheden en maatschappelijke partners toegenomen. Dit houdt onder andere in dat gemeenten samenwerken met nietoverheden bij de beleidsontwikkeling op complexe maatschappelijke vraagstukken zoals de klimaat- en energiecrisis. Dit samenwerken wordt gezien als een effectieve manier om op hedendaagse vraagstukken te kunnen reageren. Echter, leidt de betrokkenheid van maatschappelijke niet-overheidsactoren tot een dynamische verandering van het traditionele overheidshandelen en levert dit onzekerheid op als het gaat om publieke waardecreatie. Het doel van dit onderzoek is om inzicht te verkrijgen in wat de invloeden van een co-creatieproces tussen overheden, ondernemers en onderwijsinstellingen (triple helix) zijn op het creëren van publieke waarde. Om tot dit inzicht te komen is de volgende hoofdvraag opgesteld: “op welke manier(en) beïnvloedt co-creatie binnen een triple helix verband de publieke waardecreatie in de Cleantech-regio?”. Het publieke waarde model van Moore (1995) is gebruikt om de publieke waardecreatie te duiden. Uit het onderzoek is gebleken dat de onderdelen van dit publieke waarde model anders ingevuld worden in een co-creatieproces. Voor de beantwoording van deze hoofdvraag, is via een casestudie gebruik gemaakt van de casus ‘Cleantech-regio’ in Oost-Nederland. Hierbij zijn semigestructureerde interviews afgenomen met overheden, onderwijsinstellingen en ondernemers, de participanten van het co-creatieproces in deze casus. Daarnaast is een documentenanalyse uitgevoerd om overzicht en inzicht te krijgen van het co-creatieproces. Vanuit de literatuur over co-creatie en publieke waarde zijn combinaties gemaakt, om daarmee inzicht te creëren over de manieren waarop een co-creatieproces van invloed is op de publieke waardecreatie. De onderzoeksresultaten laten zien dat een co-creatieproces de publieke waardecreatie anders beïnvloedt dan wanneer publieke professionals zelf beleid maken, en bevestigen daarmee het merendeel van deze combinaties. Dit is bijvoorbeeld terug te zien bij het betrekken van diverse participanten met het vaststellen van de publieke waarde propositie, het borgen van de interne en externe legitimiteit en de manier waarop diverse capaciteiten in het co-creatieproces gebruikt worden. Ook zijn in dit co-creatieproces tegenstrijdigheden gevonden, die de publieke waardecreatie nadelig beïnvloeden. Bijvoorbeeld de overeenstemming over de publieke waarde propositie, het betrekken en uitsluiten van actoren tot het co-creatieproces en het verzekeren van financiële middelen. Gebaseerd op de onderzoeksresultaten, is het advies om het co-creatieproces in relatie tot de publieke waardecreatie in deze casus nader te onderzoeken. Hiervan kan zowel binnen als buiten dit co-creatieproces geleerd worden, en kan het lerend vermogen binnen dit co-creatieproces geborgd worden. Daarnaast wordt aanbevolen om de focus binnen het co-creatieproces te richten op het creëren van een gemeenschappelijke taal tussen participanten en daarnaast de ruimte te bewaren voor inbreng van burgers uit de regio. De conclusies uit dit onderzoek kunnen gebruikt worden voor vervolgonderzoek, waarin bijvoorbeeld de invloed van een co-creatieproces op de publieke waardecreatie via een statistische onderzoeksmethode (public value scorecard) benaderd kan worden.