Zowel consumenten als zorgaanbieders veroorzaken het negatieve effect van welvaartsverlies door de moral hazard. Eigen betalingen kunnen dit welvaartsverlies verminderen, zonder dat er negatieve gezondheidseffecten optreden bij de gemiddelde consument. Het hanteren van een gemiddeld eigen risico bij de relatief goedkopere medische diensten die onder de ambulante zorg vallen, kan een belangrijke rol spelen bij het ontzien van de verzekeraar van de kleinere zorgclaims. De consument die al vroeg in een periode een grote kans heeft op het overschrijden van het eigen risico, ervaart een lagere effectieve prijs dan de prijs die hij daadwerkelijk uit eigen zak moet betalen. Het gevolg hiervan is dat het effect van het eigen risico op het consumeren van zorg al vroeg in een periode sterk beperkt wordt dan wel verloren gaat. Met het oog op de vergrijzing zou een procentuele bijdrage van rond de 25 de consumptie van residentiƫle zorg aanzienlijk kunnen verminderen. Een averechtse werking van eigen betalingen kan echter zijn dat de zorgaanbieder een prikkel heeft om de vraag te induceren, althans als hij een vergoeding per behandeling ontvangt. Hij zal naar verwachting meer diensten aanbevelen om zijn verlies aan inkomen te compenseren. Een manier om dit te reduceren is het hanteren van een vast betalingssysteem, waarbij de zorgaanbieder een vast bedrag ontvangt ongeacht het aantal geleverde diensten.