Antisemitisme of Ajax-haat?

Voetbal is mondiaal een zeer populaire sport. Binnen competities heerst er grote rivaliteit tussen teams en de verschillende supportersgroepen, zo ook tussen Ajax en andere Nederlandse teams. Deze rivaliteit slaat soms door naar zeer onwenselijk gedrag, waarbij antisemitisme een groot probleem vormt. Waar dit gedrag eerder vooral in een fysieke setting rondom en tijdens wedstrijden werd vertoond, verplaatsen deze antisemitische uitingen zich, in de moderne maatschappij, ook naar het online domein. Eerder onderzoek toonde al aan dat tijdens de Klassieker (Ajax-Feyenoord) op algemene sociale media, zoals X, veel antisemitische berichten werden geplaatst. Deze sociale media zijn echter niet de enige digitale plek waar supportersgroepen samenkomen. Tegenwoordig zijn er veel online voetbalfora waarbij één specifieke club centraal staat. Hier komen supporters van dezelfde club samen om nieuws en wedstrijden te bespreken in de commentsecties van de fora. Doordat op deze platforms mensen samenkomen met vergelijkbare meningen en opvattingen, zou dit kunnen leiden tot meer en extremere uitingen. Hierdoor zou antisemitisme wellicht vaker voor kunnen komen op deze clubspecifieke voetbalfora. In dit onderzoek geprobeerd antwoord te geven op de onderzoeksvraag: ‘Hoe en in welke mate komt antisemitisme voor op online voetbalforums in Nederland?’. Om deze vraag te kunnen beantwoorden zijn de comments van twee clubspecifieke voetbalfora geanalyseerd, namelijk FR12 (Feyenoord) en FCUtrecht.net (FC Utrecht). De reacties, geplaatst op topics rondom wedstrijden tegen rivaal AFC Ajax, zijn aan de hand van een thematische analyse onderzocht op eventuele antisemitische thema’s. Naast de hoofdvraag wordt er in dit onderzoek gekeken naar de ervaringen van moderators van deze voetbalfora, door middel van de deelvraag: ‘Hoe ervaren moderators het beheren van voetbalfora en het modereren van antisemitische reacties?’. Om deze vraag te kunnen beantwoorden en de online voetbalcultuur beter te kunnen begrijpen, zijn er interviews afgenomen met een moderator van zowel FR12 als FCUtrecht.net. Uit het onderzoek blijkt dat antisemitische reacties vaak en in vele vormen voorkomen op de clubspecifieke voetbalfora. Zowel impliciet als expliciet worden er antisemitische reacties geplaatst waarbij een woord als ‘Jood’ in een negatieve context wordt gebruikt, stereotypen worden benadrukt of verwijzingen worden gemaakt naar de Holocaust. Moderators ervaren de antisemitische reacties als zeer onwenselijk, maar de zelfidentificatie van Ajacieden als ‘Joden’ maakt het ingewikkeld een duidelijke grens te bepalen in het moderatiebeleid. Daarnaast maakt de grote hoeveelheid reacties het lastig de commentsecties handmatig te modereren. Het huidige onderzoek toont aan dat online-antisemitisme op club-specifieke een duidelijk probleem is. Vervolgonderzoek zou zich kunnen richten op de analyse van comments op meer algemene voetbalfora, om zo het antisemitisme op het gehele Nederlandse online-voetbaldomein in kaart te brengen.