In Nederland mogen artsen, volgens de Euthanasiewet, euthanasie verlenen bij psychisch lijden. Het aantal euthanasieverzoeken is de afgelopen jaren, vooral van deze patiënten, sterk gestegen. Euthanasie bij psychisch lijden is daardoor een veelbesproken onderwerp waar verschillende standpunten en meningen over geuit worden in de media. De media spelen daarbij een grote rol in het beïnvloeden van de publieke perceptie en de maatschappelijke en politieke debatten. Daarom richt dit onderzoek zich op de hoeveelheid en de manier waarop verschillende media aandacht aan euthanasie bij psychisch lijden besteden. Hierbij werd eerst een kwalitatief vooronderzoek gedaan waarmee bestaande problematiserings- en deproblematiseringsframes toepasbaar worden gemaakt op euthanasie bij psychisch lijden. Vervolgens werd er middels een kwantitatieve inhoudsanalyse gezocht naar patronen en trends in de media. Er was aandacht voor de prominentie van het onderwerp, het framegebruik door verschillende media, en de aanwezige actoren en hun framegebruik. Hierbij werd onderscheid gemaakt tussen kwaliteitskranten, populaire kranten, televisie en lifestyle media. De resultaten tonen aan dat euthanasie bij psychisch lijden een klein onderdeel van het totale nieuws uitmaakt, maar relatief veel aandacht krijgt in verhouding tot het aantal gevallen ervan. Televisie-uitzendingen en kwaliteitskranten besteden veel meer aandacht aan het onderwerp dan populaire kranten en lifestyle media. Uit de analyse blijkt ook dat vooral populaire kranten en lifestyle media voornamelijk deproblematiseringsframes hanteren, waarmee een positieve kijk op euthanasie bij psychisch lijden benadrukt wordt. Positieve berichtgeving over dit onderwerp kan echter leiden tot het aansporen van euthanasie, aldus het Werther-effect. Kwaliteitskranten bieden als enige mediatype een genuanceerder beeld van euthanasie bij psychisch lijden door de aanleiding tot het Werther-effect uit te balanceren met een aanleiding tot het Papageno-effect, waarbij een hoopvol perspectief op het leven gegeven wordt, middels het gebruik van problematiseringsframes. Verder kwamen psychiaters, patiënten en hun naasten vaak naar voren in populaire kranten, lifestyle media en televisie-uitzendingen, meestal met deproblematiseringsframes. De nadruk op deze frames heeft als gevolg dat de publieke perceptie van euthanasie bij psychisch lijden positiever wordt. In kwaliteitskranten kwamen deze actoren ook regelmatig terug, maar was er daarnaast aandacht voor experts en juridisch-politieke actoren die euthanasie bij psychisch lijden juist problematiseerden waardoor er een gebalanceerd en diepgaand inzicht gegeven wordt aan het publiek. Deze studie benadrukt de noodzaak van het monitoren van media-aandacht omtrent euthanasie bij psychisch lijden om bewustzijn te creëren voor de aanwezigheid en effecten van eenzijdige berichtgeving.

dr. Nel Ruigrok
hdl.handle.net/2105/74863
Media & Journalistiek
Erasmus School of History, Culture and Communication

Huisman, Madelon. (2024, January 10). Euthanasie bij psychisch lijden in de media:. Media & Journalistiek. Retrieved from http://hdl.handle.net/2105/74863