De stem van de medewerker. Wat beïnvloedt de participatie van medewerkers en hoe zij dit ervaren in een emergente organisatieverandering?

Dit onderzoek richt zich op factoren die de participatie van medewerkers en hoe zij dit ervaren in een emergente organisatieverandering beïnvloeden. Bij een dergelijke verandering staat de continue aanpassing aan de interne en externe omgeving centraal. De participatie van medewerkers en hoe zij dit ervaren is hierbij een cruciale succesfactor. Om factoren in kaart te brengen die dit beïnvloeden is een kwalitatief onderzoek uitgevoerd bij Organisatie en Personeel rijk, oftewel O&P Rijk. Bij het onderzoek zijn twintig medewerkers betrokken, afkomstig uit alle negen afdelingen van de organisatie, via interviews en een focusgroep. Het onderzoek beantwoordt de volgende hoofdvraag: Welke factoren beïnvloeden de participatie en de ervaring daarvan van medewerkers binnen de emergente organisatieverandering van O&P Rijk? Op basis van wetenschappelijke literatuur over organisatieveranderingen en participatie van medewerkers kwam naar voren dat verschillende soorten participatie bestaan. Dit zijn directe participatie door de deelname aan participatietrajecten, indirecte participatie via vertegenwoordigers in de ondernemingsraad en spontane participatie door spontaan en vrijblijvend input te geven. Het onderzoek wijst uit dat de organisatieverandering van O&P Rijk emergent is vanwege continue aanpassingen in het veranderproces, het ontbreken van een duidelijk eindpunt en de betrokkenheid van medewerkers via participatietrajecten. O&P Rijk heeft meerdere participatietrajecten opgezet. Twintig medewerkers namen deel aan het onderzoek, waarvan de helft deelnam aan tenminste één participatietraject. De leidinggevenden speelden hierin een cruciale rol. Het hybride werken bleek een belemmering voor de deelname. Sociale interactie met collega’s, persoonlijke interesse, ervaren reactie van de organisatie en ervaren invloed van het traject beïnvloedden zowel de motivatie om deel te nemen als de ervaring van deelnemers. Vijftien respondenten hebben spontaan geparticipeerd vanwege de stimulatie vanuit hun leidinggevende om input te geven. Degenen die niet spontaan hebben geparticipeerd, dachten op voorhand geen invloed te hebben of hadden geen leidinggevende om input aan te geven. De waardering en terugkoppeling vanuit de organisatie hadden een positief effect op hoe de spontane participatie werd ervaren, terwijl gebrekkige terugkoppeling negatief werd ervaren. Indirecte participatie via de ondernemingsraad hebben respondenten niet ervaren. Het onderzoek toont een positieve feedbackloop aan: de ervaren participatie leidt tot een ervaren sociaal aspect, ervaren reactie van de organisatie op input en ervaren invloed. Deze factoren hebben invloed op de toekomstige ervaren participatie van medewerkers.