Spillover effecten van verhoging van de pensioenleeftijd

In deze paper wordt onderzocht wat de effecten zijn van een verhoging van de pensioenleeftijd op onder andere kapitaalintensiteit en welvaart. Er wordt gebruik gemaakt van een 3-perioden overlappende generatie model waarin drie leeftijdsgroepen voorkomen. De situatie wordt uitgewerkt dat in plaats van één leeftijdsgroep, twee leeftijdsgroepen moeten gaan werken. Er wordt bij de uitwerking onderscheid gemaakt of de verhoging van de pensioenleeftijd verwacht of onverwacht is en wat voor pensioenstel gehanteerd wordt. Aan de hand van de resultaten wordt gekeken naar de internationale spillovers als gevolg van een verhoging van de pensioenleeftijd. Wanneer alle landen met de gezamenlijke kapitaalmarkt de pensioenleeftijd verhogen zal er op de lange termijn een positief spillover effect ondervonden worden in de landen waar de pensioenuitkeringen lager zijn dan gemiddeld. Keywords