Wielwijk biedt inderdaad perspectief!

Bij het vernieuwen of herstructureren van wijken hebben we te maken met snelle ontwikkelingen, een veelheid aan elkaar beïnvloedende factoren en omstandigheden die kunnen veranderen gedurende de looptijd van een vernieuwings- of herstructureringsproces. Dit onderzoek heeft tot doel inzichtelijk te maken welke eigenschappen een systeem moet hebben om adaptief te zijn en te toetsen of de eigenschappen van adaptief vermogen aanwezig zijn en benut worden in het systeem van betrokken actoren rondom wijkvernieuwingsprogramma ‘Wielwijk biedt perspectief’ op basis van dynamiek die zich in het verleden en heden voordoet en de aanpassingen die zijn gedaan naar aanleiding van de dynamiek. In dit onderzoek wordt op basis van literatuur nagegaan welke variabelen bepalend zijn voor het adaptief vermogen (hoofdstuk 2). De theorie over complexe adaptieve systemen heeft een selectie opgeleverd van vijf variabelen voor het adaptief vermogen: 1. Meervoudigheid: refereert aan het aantal en de diversiteit van relaties tussen actoren in organisaties of interorganisationele netwerken (Staber & Sydow, 2002: 414). 2. Overtolligheid: meerdere personen of afdelingen die dezelfde functie kunnen vervullen, maar dat normaliter niet allemaal tegelijkertijd doen of expertise en informatie die wel continu aanwezig zijn, maar niet (continu) benut worden. 3. Losse verbindingen: de mate waarin verschillende onderdelen van het systeem met elkaar verbonden zijn. 4. Zelforganisatie: vorm van organisatie die geschiedt zonder een centrale aansturing van bovenaf, waarbij geen enkele individuele actor in staat is om het gedrag binnen het systeem eigenstandig geheel te beheersen of sturen. 5. Leren: ervaringen opgedaan in het verleden kunnen als bron van kennis dienen in het heden of de toekomst en zo actoren helpen te bepalen welke keuzes te maken. Deze kenmerken, hierna variabelen, van het adaptief vermogen zijn onderzocht door het afnemen van interviews en een korte schriftelijke vragenlijst bij actoren die betrokken zijn bij de wijkvernieuwing in Wielwijk. Wielwijk is een wijk in Dordrecht-West met 6.000 inwoners. “Wielwijk laat het beeld zien dat bij alle naoorlogse wijken speelt: relatief lage inkomens, hoge werkloosheid, een hoog percentage schooluitval, weinig deelname aan sport, sociaal isolement en een hoog percentage allochtone bewoners.” (Woonbron& Gemeente Dordrecht, 2007: 5). Sinds 2007 wordt er het sociaal-economisch programma uitgevoerd, ‘Wielwijk biedt perspectief’ en recentelijk is ook gestart met de uitvoering van het fysieke programma. Het onderzoek wordt gestructureerd aan de hand van figuur 0.1. Op basis van de resultaten wordt geanalyseerd welke dynamiek heeft geleid tot aanpassingen en welke variabelen van het adaptief vermogen daar een rol in hebben gespeeld.