Verbindende programmasturing in de Zuidwestelijke Delta

In de zuidwestelijke delta werken provincies, waterschappen, rijk, gemeenten en maatschappelijke organisaties sinds 2002 samen aan een veilige, ecologisch veerkrachtige en economisch vitale delta. Hiervoor hebben zij het programma Zuidwestelijke Delta opgericht, waarin nationale wateropgaven en regionale ambities worden verbonden in diverse projecten. De rol van het programma in deze projecten is heel divers. De mate van controversialiteit van de projecten lijkt van invloed te zijn op de rol die het programma kan en mag nemen. Daarom is in dit onderzoek gekeken naar de invloed van controversialiteit op de ideevorming in projecten, en meer precies de mechanismen die voor variatie en selectie in ideeën zorgen. Dit is verkend door het programma Zuidwestelijke Delta en een viertal projecten in dit gebied te onderzoeken. Uit het onderzoek wordt de verwachting dat de mate van controversialiteit van invloed is op de variatie- en selectiemechanismen bevestigd. Zo zijn de volgende relaties aan te wijzen: - Hoe minder controversieel een project is, o hoe groter de invloed van onderzoek en onderzoekers is op zowel de variatie als selectie van ideeën o hoe meer de nationale systematiek voor grote ruimtelijke projecten (het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport) bepalend is voor het moment van selectie o hoe eenduidiger het resultaat van variatie en selectie, variatie leidt tot verbreding van opgaven en procesaanpak en selectie leidt tot trechtering van oplossingsrichtingen - Hoe meer controversieel een project is, o hoe minder variatie plaatsvindt vanuit individuele parten en hoe meer vanuit het programma o hoe groter de invloed van formele organisatiestructuren op de variatie en selectie van ideeën o hoe belangrijker de wisselwerking tussen verschillende niveaus in de selectie van ideeën, hierbij gaat het zowel om de wisselwerking tussen rijk – regio als tussen individuele partij – project – programma. Daarnaast is er een aantal te verwachten relaties tussen controversialiteit en variatie- en selectiemechanismen die niet het geval blijken te zijn. Zo heeft de mate van controversialiteit geen invloed op de mate en spreiding of op het ambtelijk en bestuurlijk karakter van variatie en selectie. Verder wordt duidelijk dat, ongeacht de mate van controversialiteit, het organiseren van samenwerkingsvormen een belangrijk variatiemechanisme is.