De klimaatcrisis in de media

De klimaatcrisis is een veelbesproken onderwerp in de media en staat hoog aangeschreven op de politieke en publieke agenda. De afgelopen jaren zijn talloze foto’s gepubliceerd die de klimaatcrisis trachten te portretteren. Foto’s over de klimaatcrisis hebben een bepaalde betekenis en kunnen inhoudelijk veel van elkaar verschillen. De media vormen als het ware eigen meningen omtrent deze crisis en hebben allemaal hun eigen visies hierop. Waar bijvoorbeeld bij het ene tijdschrift sprake is van een zorgelijke situatie, wordt er bij een ander tijdschrift genuanceerder gesproken over de klimaatcrisis. Maar wat vertellen de foto’s ons precies over de klimaatcrisis? In andere woorden, welke dominante semiotiek komt naar voren? Welke foto’s kunnen als klimaaticonen gekarakteriseerd worden? En is er wel degelijk sprake van een mediahype of is de klimaatcrisis een serieus onderwerp dat gewoonweg veel aandacht van de media geniet? Deze scriptie presenteert een gedegen onderzoek naar de fotoberichtgeving over de klimaatcrisis in zes toonaangevende magazines over de periode 2009 en eerste kwartaal van 2010, te weten National Geographic Magazine, Quest, Vrij Nederland, Elsevier, Time Magazine en Newsweek. Door de fotoberichtgeving in deze tijdschriften kritisch te analyseren, kan een helder beeld geschetst worden van de klimaatproblematiek anno 2009 en 2010. Dit onderzoek bestaat uit zowel een kwantitatieve als kwalitatieve analyse. Tevens is een comparatieve analyse uitgevoerd, waarbij de magazines met betrekking tot de fotoberichtgeving met elkaar zijn vergeleken. Bij de kwantitatieve analyse is een beeldinhoudelijke en tekstuele inhoudsanalyse uitgevoerd om het onderwerp en de teneur van de foto te bepalen. Bij de kwalitatieve analyse van de fotoberichtgeving is de analysemethode van Roland Barthes toegepast, waarbij gekeken is naar een vijftal aspecten te weten: pose/houding, objecten/omgeving, het fotogenieke/esthetiek, syntaxis en de relatie tussen een tekst en foto. Uit de analyse komt naar voren dat National Geographic Magazine, Quest, Elsevier en Vrij Nederland de nadruk leggen op het portretteren van de gevolgen en oplossingen van de klimaatverandering. Deze magazines richten zich zowel op de positieve als negatieve kanten van de klimaatcrisis. Ze laten beelden zien van extreem weer, de implementatie van duurzame energie, bedreigde landschappen en diersoorten. Time Magazine en Newsweek laten vooral de negatieve kanten zien van de klimaatcrisis en richten zich grotendeels op de oorzaken en gevolgen. Er is tevens geconstateerd dat de onderzochte magazines op grote schaal beelden hebben gepubliceerd die ijsberen, smeltende gletsjers/ijskappen, zonne-energie en windenergie portretteren. Deze beelden zijn in deze scriptie geclassificeerd als klimaaticonen. De klimaatcrisis blijkt eveneens geen mediahype te zijn, maar soms laat de berichtgeving wel kenmerken zien van een mediahype waardoor de klimaatcrisis even op een mediahype lijkt. De klimaatcrisis is dus een serieus maatschappelijk onderwerp dat met regelmaat aandacht van de media krijgt.