‘Zorg voor vrijheid, door wegnemen Zweedse band’

In de gezondheidszorg zijn rondom de Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (Wet Bopz) ontwikkelingen gaande. Er is een wetsvoorstel voor wijziging van de wet Bopz ingediend en de Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ) heeft een advies uitgebracht dat per 1 januari 2011 de Zweedse band door middel van zelfregulatie uitgebannen moet zijn. Om in te haken op deze ontwikkelingen is het kwaliteitsprogramma Zorg voor Beter Plus ontwikkeld, geïnitieerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). In het verbetertraject Plus wordt het thema ‘omgaan met vrijheidsbeperkende maatregelen’ aangeboden. Dit thema is gericht op het omgaan met vrijheidsbeperkingen. Ter Valcke, centrum voor zorg en reactivering, te Goes heeft deelgenomen aan het verbetertraject Plus, thema ‘omgaan met vrijheidsbeperkende maatregelen’. Ter Valcke heeft tijdens het verbetertraject gestreefd naar het volledig uitbannen van de Zweedse band door middel van het gebruik alternatieven voor de Zweedse band. Het doel van het onderzoek is om middels de ‘gefundeerde theorie’ (Grounded theory) na te gaan op welke manier (hoe) het kernteam van Ter Valcke betrokken is bij het zoeken naar en borgen van alternatieven voor de Zweedse band. In dit onderzoek wordt antwoord gegeven op de volgende onderzoeksvraag: Hoe wordt in het programma Zorg voor Beter Plus en binnen Ter Valcke vormgegeven aan de processen van het zoeken naar en borgen van alternatieven voor de Zweedse band en wat is de rol van de betrokkenheid van het kernteam hierin? Om antwoord te kunnen geven op deze vraag is binnen Ter Valcke een kwalitatief onderzoek met een gecombineerd design van documentenanalyse, observaties en interviews opgezet waarin de ‘Grounded theory’ leidend was. Vanuit de analyse van het onderzoek komen een aantal interessante bevindingen naar voren. Binnen Ter Valcke heeft een kernteam met een unieke samenstelling het verbetertraject geleid. Twee leden van het kernteam, het hoofd Zorg en de kwaliteitsbeleidsmedewerkers, zijn vertegenwoordigd vanuit het managementteam van Ter Valcke. Doordat de psycholoog en de teamleidster zitting nemen in het kernteam is er nauw contact met de werkvloer. Tevens neemt het kernteam een transformationele en participatieve manier van leidinggeven aan waardoor de kwaliteitsverbetering geslaagd is. Ter Valcke heeft verscheidene verantwoord goede alternatieven voor de Zweedse band ontwikkeld waardoor het mogelijk is om de kwaliteitsverbetering, het uitbannen van de Zweedse band, te borgen. Ondanks dat het kernteam niet goed wist hoe het uitbannen van de Zweedse band geborgd moest worden, is de kwaliteitsverbetering op twee verschillende manieren geborgd te weten, dynamisch en statisch.