Afgelopen jaren heeft in de Nederlandse gezondheidszorg een stelselwijziging plaatsgevonden betreffende de financiering van zorg. Door het grote uitgavenpatroon in de gezondheidszorg ontstond er vanuit de overheid de behoefte aan herstructurering en is op 1 januari 2005 gereguleerde marktwerking geïntroduceerd. Op dit moment wordt gereguleerde marktwerking mede mogelijk gemaakt door de Diagnose Behandeling Combinatie (DBC). Financiering en productie worden door de DBC aan elkaar gekoppeld. In 2011 wil de minster van VWS ter vervanging van de huidige DBC structuur de vernieuwde productiestructuur DBC Op weg naar Transparantie (DOT) invoeren met als doel de kostenhomogeniteit van de zorgproducten te verbeteren. Het belang van beheerssystemen, waarmee inzichtelijk kan worden gemaakt wat de ziekenhuizen produceren en tegen welk kostenniveau dat gebeurd, neemt daarmee toe. De invoering van DBC’s en de toekomstige DOT structuur zal daarmee zijn weerslag hebben op de beheersing en aansturing van ziekenhuizen en daarmee op het management control systeem (MCS) van het ziekenhuis. In dit onderzoek is de invloed van de invoering van DBC’s onderzocht op het MCS van de afdeling oncologie binnen Universitaire Medische Centra (UMC) en welke veranderingen daardoor zijn opgetreden. Dit betreft een kwalitatief onderzoek binnen vijf UMC’s in Nederland voor de afdeling oncologie. Het onderzoek bestaat uit zowel literatuur onderzoek, enquêtes, semi- gestructureerde interviews als documenten. De literatuur heeft hierbij gediend als toetsingskader met als uitgangspunt het management control drieluik om een indicatie te kunnen geven over de huidige kwaliteit van de MCS van de afdelingen oncologie van de UMC’s. Hierbij is zowel onderzocht wat de huidige kwaliteit is van het MCS als de verschuiving binnen het management control drieluik als gevolg van de invoering van de DBC’s. De resultaten afkomstig uit voorgenoemde onderzoeken leiden tot de volgende conclusie: de invoering van de DBC’s heeft nog géén grote invloed gehad op het MCS van de afdeling oncologie van de UMC’s. Er kan worden gesteld dat met betrekking tot de invoering van de toekomstige DOTstructuur in 2011 de afdelingen van de UMC’s bewuster bezig zijn met het inrichten van hun control systemen. De belangrijkste aspecten die hierbij genoemd worden zijn de bewustwording en het betrekken van de medisch specialisten bij deze control systemen, decentralisatie binnen de UMC’s, juiste registratie van administratieve gegevens en de toenemende rol van kwalitatieve gegevens. Er zijn UMC’s die bovenstaande aspecten al hebben doorgevoerd en UMC’s die nagenoeg niets veranderd hebben. De afdeling oncologie binnen een UMC behoort tot de afdelingen die een relatief laag percentage B-DBC’s produceren die vrij onderhandelbaar zijn tussen de zorgverzekeraar en het ziekenhuis. Aanbevolen wordt een onderzoek uit te voeren naar afdelingen met meer productie in het B-segment. Deze zullen naar verwachting eerder een motief hebben om hun MCS te veranderen dan de afdeling oncologie, omdat de financiële prikkel groter is.

Dr. J. Geelhoed, drs. R. Teng, Prof. dr. R. Bal
hdl.handle.net/2105/8352
Master Zorgmanagement
Erasmus School of Health Policy & Management

Bults, N. (2009, June 15). Dé Diagnose Behandel Combinatie. Master Zorgmanagement. Retrieved from http://hdl.handle.net/2105/8352