“Samen op zoek naar een betere financiële beheersing”

Sinds de invoering van de DBC-systematiek en marktwerking in het B-segment, is er veel veranderd in de Nederlandse gezondheidszorg. De overgang van aanbodregulering naar vraagsturing, dwingt ziekenhuizen zich in toenemende mate op te stellen als ondernemers. Ziekenhuizen worden daardoor in de uitvoering van hun activiteiten met meer onzekerheid geconfronteerd. Door de overgang van financiering op basis van FB parameters naar productfinanciering op basis van DBC’s, raken ziekenhuizen hun gegarandeerde inkomen kwijt. Productfinanciering leidt namelijk tot opbrengsten die afhankelijk zijn van de geleverde hoeveelheid producten. Indien men niet adequaat plant, registreert en declareert, krijgt het ziekenhuis geen geld van de zorgverzekeraar. Hierdoor lopen ziekenhuizen een groter financieel risico dan met de oude systematiek. Ziekenhuizen zijn genoodzaakt bedrijfsmatiger te werken en zich bezig te houden met onderwerpen als concurrentie, marketing en kost- en verkoopprijzen van hun zorgproducten. Deze veranderingen leiden tot de noodzaak tot het ontwikkelen en/ of aanpassen van hun Management Control Systeem (MCS). De interne organisatie zal aangepast moeten worden aan de externe veranderingen en het beheersinstrumentarium zal geoptimaliseerd moeten worden. Door middel van een kwalitatief onderzoek is geprobeerd inzicht te krijgen in de discrepanties tussen de huidige situatie van management control in het Medisch Centrum Haaglanden en de gewenste situatie op basis van literatuur. Het onderzoek is gestart met het ontwikkelen van een conceptueel model en proposities op basis van literatuurstudie. Dit conceptuele model representeert de gewenste situatie voor management control en het beheersen van financieel risico. Op basis hiervan is een topic lijst opgesteld en werden interviews afgenomen met de Organisatorisch- en Medisch Managers van vier verschillende Functiegroepen. De uitkomsten van het onderzoek zijn geclusterd naar de onderwerpen van het conceptueel model en aan de hand hiervan zijn de resultaten van het onderzoek beschreven. Naar aanleiding van de resultaten kan geconcludeerd worden dat het grootste deel van de respondenten zich goed bewust is van de externe veranderingen. Met het oog op een mogelijke uitbreiding van het B-segment worden door de Functiegroepen diverse (strategische) initiatieven ontplooit. Sturen op het B-segment, het onderbouwen van strategische keuzes en beheersen van financiële risico’s lijkt echter niet goed mogelijk. Dit komt door een incomplete informatievoorziening. Op het terrein van informatievoorziening is het MCH sterk in ontwikkeling en zij zal op korte termijn aan de meeste eisen kunnen voldoen. Het is echter noodzakelijk het gebruik van informatie te plaatsen in een bredere context. Een MCS is een dynamisch systeem en als één onderdeel verandert, zullen ook andere deelgebieden veranderen. Onderwerpen als de organisatiecultuur, -structuur en prestatiemeting en beloning zullen organisatiebreed heroverwogen moeten worden. Alleen als de cultuur mee verandert met de omgeving en als medewerkers zich kunnen identificeren met en conformeren aan het beleid van de organisatie, zullen zij bereid zijn zich te bewegen in de richting van organisatiedoelen. Op deze gebieden zal nog veel winst te behalen zijn.