Six Sigma: Verbeterpotentieel Orthopedie

Om de kosten van de gezondheidszorg betaalbaar te houden heeft het Nederlandse zorgstelsel de laatste jaren vele veranderingen doorgemaakt. Per 1 januari 2005 is in de ziekenhuiszorg de Diagnose Behandeling Combinatie (DBC) ingevoerd. Met de invoer van dit DBC-systeem wordt de transparantie, marktwerking en prestatiegerichte bekostiging van de gezondheidszorg bevorderd. De voorheen centraal georganiseerde bekostigingssysteem is veranderd naar een decentraal bekostigingssysteem. Met de komst van het DBC-systeem krijgen ziekenhuismanagers en specialisten een gemeenschappelijk begrippenkader, waarmee de financiering en het productieproces aan elkaar gekoppeld kan worden. Dit vormt samen de productie, de kosten die dit genereert en de financiering die benodigd is. Door de geregistreerde DBC’s te koppelen aan het Ziekenhuis Informatie Systeem ontstaat managementinformatie, die voor het DBC-systeem niet beschikbaar was. Op deze wijze kan gezien worden, hoe een ziekenhuis in zijn gemiddelde verrichtingenmix voor een bepaalde DBC staat. Op basis van procesinformatie, die nu beschikbaar is, kunnen verbeterinterventies per DBC onderzocht worden. In dit onderzoek is in opdracht van de orthopeden van het Vlietland Ziekenhuis onderzocht, wat het doelmatigheidspotentieel op basis van DBC-informatie, voor de vakgroep orthopedie. Het doelmatigheidspotentieel is onderzocht door middel van de Six Sigma verbetermethodiek. Six Sigma is een verbetermethodiek voor kwaliteit en doelmatigheid. Six Sigma heeft de laatste jaren zijn intrede gemaakt in de gezondheidszorg. In Nederland zijn de eerste analyses met behulp van Six Sigma methodiek uitgevoerd. Deze eerste analyses tonen aan, dat door gerichte procesverbetering en een andere manier van plannen en werken (standaardisatie) goede resultaten behaald kunnen worden. Naast de positieve resultaten van de Six Sigma verbetermethode in de gezondheidzorg zijn er ook belemmeringen geconstateerd. De Six Sigma methodiek gaat er vanuit, dat defecten in het proces verminderd worden door meer standaardisatie en vermindering van de variëteit. Met het standaardiseren van werkzaamheden wordt kostenreductie behaald en de kwaliteit (waarde) van de zorg kan toenemen. Echter, volgens tegenstanders van Six Sigma is de manier van standaardiseren en het voorkomen van bijna geen defecten niet altijd mogelijk in de gezondheidszorg. De verbetermethodiek Six Sigma is getoetst in dit onderzoek. Het doelmatigheidspotentieel van de vakgroep orthopedie in het Vlietland Ziekenhuis is onderzocht voor de volgende vier casussen: artrose heup, artrose knie, meniscuslaesie en voorste kruisband reconstructie. In de meetprocessen van de verkregen data bleken grote variaties aanwezig te zijn. Voor de DBC’s, die een homogenen patiëntengroep hebben en waarbij de variëteit van het aantal verrichtingen klein is, kunnen gestandaardiseerde zorgprocessen gemaakt worden. Voor de DBC ‘artrose heup met gewrichtsprothese’ en ‘artrose knie met gewrichtsprothese’ is doelmatigheidverbetering door middel van de Six Sigma goed toepasbaar, omdat de zorgprocessen weinig variëteit in verrichtingen kent. Voor de DBC’s met veel variëteit aan verrichtingen en waarbij het zorgproces moeilijk te standaardiseren is, kan Six Sigma methodiek niet toegepast worden om het doelmatigheidspotentieel te achterhalen. De casussen met veel variëteit in verrichtingen dienen eerste uitgesplitst te worden in meerdere deel casussen, zodat standaardisatie wel mogelijk is.