ZICHT OP ZORG

Net als binnen andere sectoren in de gezondheidszorg is ook in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) een grote verandering gaande vanwege stelselherziening en aansturing op marktwerking door de overheid. Een specifieke gerichtheid op resultaten of uitkomsten duikt meer en meer op in de gezondheidszorg, inclusief de geestelijke gezondheidszorg en de verslavingszorg (Walburg, 2003; Bean & Nemitz, 2004; Wollersheim et al., 2006). Met behulp van de prestatie-indicatoren moet de kwaliteit van het aanbod zichtbaar én vergelijkbaar worden gemaakt. Het doel is transparantie en kwaliteitsverbetering. De samenleving moet kunnen zien wat er met de in de zorg geïnvesteerde collectieve middelen gebeurt (Wollersheim et al., 2006). Het met een meetinstrument omschrijven van de toestand van de patiënt in de dagelijkse praktijk van de geestelijke gezondheidszorg is niet gebruikelijk. Dit komt ten dele doordat een bruikbaar instrument hiervoor tot nu toe ontbrak (Mulder et al., 2004). Er is daarom de afgelopen jaren een nieuw beoordelingsinstrument ontwikkeld voor routinematig gebruik in de (klinische) praktijk en voor het vastleggen van de toestand op meerdere levensgebieden: de ‘Health of Nations Outcome Scales’ (HoNOS) (Wing et al., 1998). De HoNOS lijkt zeer bruikbaar als effectmaat en voorspeller in het kader van zorggebruik (Mulder e.a., 2000). De psychometrische en praktische eigenschappen van de HoNOS zijn voldoende en duiden op bruikbaarheid van het instrument in de dagelijkse praktijk. Het overwegen van invoering van de HoNOS in de minimale dataset van de geestelijke gezondheidszorg in Nederland lijkt de moeite waard (Mulder et al., 2004). Het doel van dit onderzoek was het verkennen van de consequenties van het gebruik van de HoNOS binnen het ACT2-team. ACT staat voor Assertive Community Treatment en is een model dat intensieve hulpverlening biedt aan patiënten die buiten de boot van de reguliere hulpverlening dreigen te vallen (www.altranet.nl). Bij het ACT2-team is het gebruik van het meetinstrument HoNOS geïntegreerd in de behandeling. Dit onderzoek kan een basis zijn voor vervolgonderzoek met betrekking tot (het gebruik van) de HoNOS. Dit geldt in de eerste plaats voor het gebruik van de HoNOS binnen het ACT2-team en de mogelijkheden tot verbetering die hier nog liggen. De HoNOS kan een uitstekend meetinstrument blijken voor het inzichtelijk maken van de effectiviteit van zorg, als deze frequenter wordt afgenomen en met meer regelmaat geëvalueerd wordt binnen het primaire proces. Het ACT2-team dient ook gefaciliteerd te worden met (digitale) middelen die bijdragen aan inbedding van het instrument en het beschikbaar en vergelijkbaar maken van de uitkomsten van de HoNOS. Uitgebreidere scholing van alle hulpverleners kunnen de betrouwbaarheid van het instrument vergroten en tijdswinst opleveren bij het afnemen van het instrument, maar ook bij de evaluatie hiervan. Als tweede kan dit onderzoek aanleiding zijn voor diverse belanghebbenden, zorgverzekeraar, IGZ, etc. om opdracht te geven tot nader onderzoek van de HoNOS om inzicht te krijgen in welke wegen er minimaal nog bewandeld moeten worden om tot de overweging te komen de HoNOS op te nemen in de basisset prestatie-indicatoren voor de geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg.