De gezondheidszorg in Nederland is in ontwikkeling. Niet alleen de financiering veranderd, ook de klanten worden mondiger en vragen om meer kwaliteit. Om de verschillende ontwikkelingen te beantwoorden kiezen veel zorginstellingen er voor om te reorganiseren. Echter, meer dan 70% van de reorganisaties mislukt in Nederland. Communicatie kan een belangrijke bijdrage leveren aan het succesvol implementeren van een verandering. Door de beïnvloeding van kennis, houding en gedrag van de medewerkers kunnen weerstand en wantrouwen worden voorkomen. In dit onderzoek wordt inzicht gegeven in hoe vermijdbare weerstanden te voorkomen zijn tijdens de organisatieveranderingen. De centrale onderzoeksvraag in deze scriptie luidt: ‘Hebben de communicatieve interventies die Pameijer tot op heden heeft ingezet bijgedragen aan een soepel verloop van de reorganisatie? Dat wil zeggen: zonder vermijdbare weerstanden en productiviteitsverlies. Strookt de gehanteerde manier van intern communiceren met de actuele wetenschappelijke inzichten over gedragsbeïnvloeding?’ Er is kwalitatief onderzoek verricht in de vorm van een case studie. Het onderzoek is evaluerend van aard. Voor de dataverzameling is zorgorganisatie Pameijer geselecteerd waarbij door middel van dertien semi-gestructureerde interviews informatie is verzameld. Ook heeft een documentenanalyse plaatsgevonden. Uit de resultaten blijkt dat er bij de totstandkoming van het communicatieplan geen rekening gehouden is met het onderscheid tussen gepland en automatisch gedrag. Een wetenschappelijke onderbouwing voor de strategie ontbreekt. Geconcludeerd kan worden in dit onderzoek dat de communicatieve interventies die Pameijer heeft ingezet niet stroken met de sociaalpsychologische inzichten. Daarnaast hebben de communicatieve interventies van Pameijer niet tot nauwelijks een verandering in kennis, houding en gedrag gerealiseerd. Verwacht werd door de organisatie dat de communicatiestrategie zou leiden tot hoofdzakelijk de beïnvloeding van kennis, maar ook attitude en gedrag. Tussen het gerealiseerde effect van de interventies van Pameijer en het verwachte effect van de interventies van Pameijer zit dus een discrepantie. Wanneer de communicatieafdeling en de andere betrokken medewerkers meer gebruik zouden maken van sociaalpsychologische inzichten en daarmee het onderscheid in gepland en automatisch gedrag, dan zouden weerstanden veel beter te voorkomen zijn.

Dr. L.R. Pol, Dr. K.P. van Wijk
hdl.handle.net/2105/8419
Master Zorgmanagement
Erasmus School of Health Policy & Management

Vermeij, Z. (2009, June). Interne communicatie en gedragsbeïnvloeding tijdens organisatieveranderingen. Master Zorgmanagement. Retrieved from http://hdl.handle.net/2105/8419