Het gebruik van prestatie-indicatoren heeft de laatste jaren steeds meer aandacht gekregen. De Hospital Standardized Mortality Ratio (HSMR) is een uitkomstindicator. Dit is de ratio van de werkelijke sterfte van patiënten in een bepaald ziekenhuis gedeeld door de te verwachten sterfte. Momenteel is de HSMR nog niet opgenomen in de basisset indicatoren van de IGZ, echter zijn er al ziekenhuizen die hun HSMR op eigen initiatief naar buiten brengen. De HSMR kan gemeten en geanalyseerd worden aan de hand van Real Time Monitoring. (RTM). De HSMR kan ook gebruikt worden voor het intern sturen van kwaliteitsverbeteringen. Centraal in deze scriptie staat de vraag: Hoe kan de HSMR met behulp van Real Time Monitoring gebruikt worden in het ziekenhuis om de prestaties en de kwaliteit van het ziekenhuis te verbeteren? Het onderzoek is uitgevoerd in het Albert Schweitzer Ziekenhuis in Dordrecht. Om de vraagstelling te beantwoorden is gekozen voor kwalitatief onderzoek. Door middel van interviews, een observatie en documentenanalyse is data verzameld. Er is onderzocht wat de rol van prestatie-indicatoren is binnen het kwaliteitsbeleid, op welke wijze de registratie en meting van uitkomsten tot stand komt en welke plaats de HSMR met behulp van RTM heeft binnen het ziekenhuis. Binnen het Albert Schweitzer Ziekenhuis wordt gewerkt met een kwaliteitssysteem volgens het NIAZ. Er wordt veel gedaan aan het kwaliteitsbeleid, echter is een scheiding zichtbaar tussen beleid en praktijk. De PDCA cyclus staat centraal binnen het kwaliteitsbeleid. De fase van borging verdient aandacht en de cyclus is niet op alle afdelingen bekend. Om te kunnen leren met als doel het bewerkstelligen van kwaliteitsverbeteringen is een veilige cultuur van belang. Uit het onderzoek komt naar voren dat dit nog niet geheel het geval is. Prestatie-indicatoren worden enerzijds gezien als een goede ontwikkeling en anderzijds als toename van de bureaucratie en het blijft iets van het management. Het aanleveren en vervolgens invulling geven aan de uitkomsten is nog te vrijblijvend. Het werken met prestatie-indicatoren is nog niet ingebed op de werkvloer. De NICE-registratie kan worden gezien als een goed voorbeeld voor het werken aan kwaliteitsverbetering aan de hand van uitkomsten van indicator. Bij het registratieproces komt naar voren dat er een kloof bestaat tussen de specialisten en de codeurs. De codering van de gegevens vindt buiten de context van zorg plaats. Aandachtspunt is dat hierbij het op tijd en volledig aanleveren van gegevens niet altijd goed wordt uitgevoerd. Binnen het Albert Schweitzer Ziekenhuis wordt gaming niet zo zeer gezien als manipulatie, maar meer als interpretatie en subjectiviteit. Implementatie van RTM vindt bewust bottom-up plaats zodat het gedragen wordt door de specialisten. Belangrijke voordelen van RTM die benoemd worden zijn inzicht in het processen en inzoomen op patiëntniveau. Als belangrijk nadeel wordt benoemd dat real time in de praktijk niet real time blijkt te zijn. RTM is een praktische tool om de kwaliteitskloof tussen beleid en praktijk te verminderen. Er vindt vervlechting van beleid en uitvoering plaats. Doordat kan worden ingezoomd op het proces en de patiënt is het een bruikbaar instrument voor specialisten en zegt het meer dan alleen als uitkomst een cijfer.

Prof. Dr. R.A. Bal, MA S. Jerak-Zuiderent
hdl.handle.net/2105/8433
Master Zorgmanagement
Erasmus School of Health Policy & Management

Borst, M. (2009, July). De HSMR als prestatie-indicator binnen het kwaliteitsbeleid. Master Zorgmanagement. Retrieved from http://hdl.handle.net/2105/8433