Organisatiebetrokkenheid: Beleef het!

Door de veranderingen in de zorg is de focus van veel zorgorganisaties op de bedrijfsresultaten komen te liggen. Voor het verbeteren van deze bedrijfsresultaten kan human resource management (HRM) worden ingezet. Veel onderzoek is uitgevoerd naar de relatie tussen HRM en bedrijfsresultaten. Hieruit blijkt dat er inderdaad een relatie bestaat, maar deze wordt nog niet begrepen. Onderzoekers weten niet hoe deze relatie precies werkt, dit wordt ook wel de ‘black box’ van het HRM genoemd. Vaak komt naar voren dat organisatiebetrokkenheid een voorloper is van betere bedrijfsresultaten. De literatuur heeft laten zien dat in andere branches organisatiebetrokkenheid verkregen kan worden door de medewerker meer mogelijkheid tot participatie te geven. Hierbij is het van belang dat de medewerker deze participatie ook zo percipieert. Dit onderzoekt focust op een deel van de relatie tussen HRM en zijn uitkomsten: de relatie tussen gepercipieerde participatie en organisatiebetrokkenheid en kijkt of deze ook toepasbaar is in de zorg. Daarnaast wordt gekeken naar de mogelijk modererende rol van Person-Job fit (P-J fit) op deze relatie. Hierbij gaat het om de mate waarin de medewerker past bij zijn werk en is onder te verdelen in demands-abilities fit (D-A fit), de mate waarin de kennis, vaardigheden en mogelijkheden die de baan vereist, overeenkomen met de kennis, vaardigheden en mogelijkheden van een persoon, en needs-supplies fit (N-S fit), de mate waarin de karakteristieken van het werk en de bijbehorende beloningen overeenkomen met de behoefte en voorkeuren van een persoon. Literatuur heeft aangetoond dat een gepercipieerde P-J fit significant bijdraagt aan een hoge organisatiebetrokkenheid, daarnaast wordt nu ook de mens binnen de organisatie, die volgens het HRM zo belangrijk is, bij de relatie betrokken. Dit onderzoek maakt deel uit van een groter onderzoek naar HRM, fit en de rol van de leidinggevenden. Het betreft hier een volledig kwantitatief onderzoek en heeft plaatsgevonden middels het uitzetten van schriftelijke surveys die zijn verspreid onder vier verschillende zorgorganisaties. De surveys zijn door middel van een random steekproef verspreid onder de medewerkers en leidinggevenden. De respons betrof 295 medewerkers en 48 leidinggevenden. De controlevariabelen die mee zijn genomen in dit onderzoek zijn geslacht, leeftijd, team, het al dan niet hebben van een vaste aanstelling, het aantal jaren dat een medewerker in dienst is en het al dan niet verlenen van directe zorg. Uit de regressieanalyse komt een significante relatie naar voren tussen gepercipieerde participatie en organisatiebetrokkenheid, waarbij de controlevariabele leeftijd tevens significant is. De bijbehorende adjusted R Square is 12,8: gepercipieerde participatie en leeftijd verklaren 12,8% van de variantie in organisatiebetrokkenheid. Er is geen modererend effect gevonden van gepercipieerde N-S fit op de relatie tussen gepercipieerde participatie en organisatiebetrokkenheid. Wel bestaat er een relatie tussen gepercipieerde N-S fit en organisatiebetrokkenheid, waarbij de controlevariabele leeftijd wederom significant is met een adjusted R square van 13,6. Leeftijd, gepercipieerde N-S fit en gepercipieerde participatie verklaren 13,6% van de variantie in organisatie- betrokkenheid. Een modererend effect is gevonden van gepercipieerde D-A fit op de relatie tussen gepercipieerde participatie en organisatiebetrokkenheid. De controlevariabele leeftijd is hierbij ook significant. De bijbehorende adjusted R square is 17,9: leeftijd, gepercipieerde participatie en gepercipieerde D-A fit verklaren 17,9% van de variantie in organisatie- betrokkenheid. Ter conclusie kan verondersteld worden dat er een significante relatie bestaat tussen gepercipieerde participatie, gepercipieerde N-S fit en organisatiebetrokkenheid. Gepercipieerde D-A fit heeft een positief versterkend effect op de relatie tussen gepercipieerde participatie en organisatiebetrokkenheid. Hierbij moet wel gelet worden op de relatief lage adjusted R squares. Dit betekent dat organisatiebetrokkenheid niet alleen wordt verkregen middels gepercipieerde participatie, gepercipieerde P-J fit en leeftijd. Welke andere aspecten zorgen voor organisatiebetrokkenheid is in dit onderzoek niet onderzocht.