De toepassing van de Theory of Constraints in het Maasstad Ziekenhuis

Deze scriptie betreft een onderzoek naar de effecten van de toepassing van de Theory of Constraints (ToC) in het Maasstad Ziekenhuis te Rotterdam. Specifiek is gekeken naar het zorgproces voor mensen die een totale knie- of heupvervanging krijgen. Binnen het ziekenhuis is nog weinig bekend over de concrete effecten van ToC en de succes- en faalfactoren die relevant zijn geweest bij de implementatie. Het effect is vooral onderzocht op drie claims die ToC stelt, namelijk een dalende ligduur, een dalende voorraad (wachtlijst) en een stijgende marge. In dit onderzoek staat de volgende vraagstelling centraal: ‘In hoeverre is het proces voor knie- en heuppatiënten verbeterd door de toepassing van de Theory of Constraints en welke succes- en faalfactoren bij de implementatie een rol gespeeld?’ Om tot een antwoord te komen op deze vraag zijn verschillende onderzoeksmethoden gebruikt. De opzet van het onderzoek betreft een casestudy, waarin onderscheid is gemaakt in een kwantitatief en kwalitatief deel. Het kwantitatieve deel betreft een analyse van de wachttijden in het zorgproces. Het kwalitatieve deel betreft het inzichtelijk maken van het zorgproces, de implementatie en de rol van ToC en de succes- en faalfactoren met behulp van interviews, documentenanalyse en observaties. Uit het onderzoek komt naar voren dat er in de periode dat ToC geïmplementeerd is, veranderingen zichtbaar zijn in het zorgproces, hoewel er mogelijkheden blijven tot verbetering. Daarnaast is er duidelijk effect zichtbaar op de drie claims. De ligduur is significant gedaald, hoewel de voor deze patiëntengroep gestelde afname van 20 procent niet is gehaald. Ook de voorraad is gedaald. Het aantal patiënten daarentegen is significant gestegen, terwijl de capaciteiten en kosten van de afdeling min of meer gelijk gebleven zijn. Dit duidt op een toegenomen marge. Deze bevindingen leiden tot de conclusie dat er een jaar na de implementatie (significante) effecten zijn op de drie claims die ToC stelt. Het is op basis van dit onderzoek niet met zekerheid te stellen dat de effecten daadwerkelijk door ToC veroorzaakt zijn. De effecten zijn echter wel voor gedeeltelijk te verklaren uit de interventies die op basis van ToC gedaan zijn. Verder blijkt dat goed geïmplementeerde basisinterventies een succesfactor zijn voor het verloop van ToC. Motivatie, competentie en management zijn kritische factoren in het implementatieproces. Op deze factoren wordt volgens de respondenten onderscheid gecreëerd. Communicatie is tot dusverre vooral een faalfactor gebleken op het gebied van ToC. Op dit vlak liggen dan ook nog verbetermogelijkheden voor de toekomst.