Zorg gegarandeerd?

De arbeidsmarkt in de Nederlandse gezondheidszorg komt onder druk te staan door een naderend personeelstekort. Demografische- en technologische ontwikkelingen met een vergrijzende beroepsbevolking zijn daar de oorzaak van. Anno 2010 ervaren ziekenhuizen al problemen bij het aantrekken van gespecialiseerde verpleegkundigen zoals bijvoorbeeld Intensive Care verpleegkundigen. Voor ziekenhuizen ligt dan ook de uitdaging om het te verwachte verpleegkundigentekort te managen. Het is echter maar de vraag of het de ziekenhuizen lukt voldoende verpleegkundigen aan te trekken, langer te laten doorwerken of te blijven binden. Om inzicht te krijgen in de vraag of leidinggevenden invloed hebben om verpleegkundigen te behouden voor het ziekenhuis is dit nader onderzocht. De volgende probleemstelling staat hierbij centraal: ‘Op welke factoren die het behoud van verpleegkundigen voor de afdeling bevorderen kan de leidinggevende direct invloed uitoefenen en op welke factoren niet?’ Om deze probleemstelling te beantwoorden is gebruik gemaakt van een inventariserend kwalitatief onderzoek onder zeventien leidinggevenden van chirurgische verpleegafdelingen in drie Universitaire Medische Centra (UMC) in de Randstad. De resultaten zijn verkregen door middel van een focusgroepsbijeenkomst met vijf leidinggevenden uit een van de deelnemende UMC's en semigestructureerde interviews met twaalf leidinggevenden uit de drie deelnemende UMC's. Door literatuuronderzoek is getracht een beeld te vormen over verloopredenen van verpleegkundigen en zijn aspecten onderzocht die verband houden met de samenwerking tussen de leidinggevende en de verpleegkundige. Geconcludeerd kan worden dat leidinggevenden zelf een belangrijke factor zijn om verpleegkundigen te behouden voor de afdeling door de wijze waarop men personeelsmanagement vormgeeft en invloed uitoefent op het creëren van de werkomgeving. Op andere factoren heeft de leidinggevende geen invloed zoals loopbaanplannen van verpleegkundigen om een specialistische vervolgopleiding op een andere afdeling in het ziekenhuis te gaan volgen. Hoewel uit dit onderzoek blijkt dat leidinggevenden loopbaanplannen van verpleegkundigen aanmoedigen kunnen door deze interne overstappen, waarbij de verpleegkundigen wel behouden blijven voor het ziekenhuis, verpleegkundigentekorten ontstaan op chirurgische verpleegafdelingen. Verder onderzoek is nodig om een goede balans tussen deze vorm van in- en doorstroom van verpleegkundigen te bevorderen.