De zoektocht van het Historisch Museum Rotterdam naar eigentijds erfgoed

Het Historisch Museum Rotterdam (HMR) zoekt nieuwe methoden om zijn museale collectie (meer dan nu het geval is) te laten aansluiten bij de hedendaagse samenleving. Hiertoe is het HMR een nieuw project begonnen; De Stad als Muze. Om aansluiting te vinden met de veranderende samenleving betrekt het HMR de inwoners van Rotterdam bij het onderzoeken, verzamelen en presenteren van het eigentijds erfgoed van de stad Rotterdam. Hierbij trekt het HMR de wijken in. Katendrecht, sinds de uitgraving van de Maas- en Rijnhaven een volkswijk, is in deze masterthesis onderwerp van onderzoek. In dit onderzoek wordt de praktijk van deze inspanningen van het HMR afgezet tegen twee sociologische theorien, meer in het bijzonder: de informatieverwerkingstheorie en de statusverwervingstheorie. Bij het onderzoek is gebruik gemaakt van interviews met respondenten die in de wijk wonen. Hierbij is gebruik gemaakt van een extensieve vragenlijst, deels ter beschikking gesteld door het HMR, anderzijds door auteur aangevuld. De onderzoeksvragen die hierbij centraal staan zijn: – het ontwikkelen van een nieuwe methode van participerend verzamelen en presenteren om het recente en hedendaagse erfgoed van en voor de stad Rotterdam te behouden voor toekomstige generaties; – hoewel de bezoekerscijfers niet het kerndoel vormen van De Stad als Muze, wil het museum hiermee een nieuw Rotterdams publiek bereiken en betrekken bij haar activiteiten. In hoofdstuk een wordt ingegaan op de historische en actuele situatie met betrekking tot het HMR in relatie tot eigentijds erfgoed; in hoofdstuk twee komt het theoretisch kader aan bod met daarbij bijzondere aandacht voor cultuurbeleid en cultuurdeelname. Vervolgens wordt in hoofdstuk drie de onderzoeksopzet en methodologie verantwoordt, met daaraansluitend in hoofdstukn vier een inhoudelijke beschouwing over het leven in Katendrecht aan de hand van de afgenomen interviews met de respondenten. Tot slot bevat hoofdstuk vijf de conclusies. Uit de interviews komt onder meer naar voren dat er een tweedeling lijkt te bestaan tussen de oudbewoners en de nieuwkomers in de wijk. Daarbij wordt door oud-bewoners aangegeven dat de 'gezelligheid en saamhorigheid' zijn verdwenen. In dit kader wordt aangegeven dat het verdwijnen van de overvloed aan cafés van weleer en ook de prositutie van die tijd als een gemis worden ervaren. Hierbij moet rekening worden gehouden dat het moeilijk is gebleken om respondenten te vinden voor het onderzoek en dat de onderzoekspopulatie in weerwil van de vele inspanningen beperkt is gebleven. Ondanks de lage onderzoekspopulatie, blijken de sociologie theorien evenwel te kloppen: cultuurdeelname vergt een hoge mate van cultureel (en sociaal alsook economisch) kaptitaal. De deelname aan cultuur concentreert zich rond hoger opgeleiden. Deze tweedeling is moeilijk overbrugbaar en de strategie van het HMR om de wijken in te trekken lijkt geen panacee tegen deze barriere.