Nederlandse oorlogscorrespondent in de Eerste Wereldoorlog. Een discourse analyse. In deze scriptie worden, in totaal, vier verslagen van de Nederlandse oorlogscorrespondenten Lambertus Mokveld en Lodewijk Grondijs onderworpen aan een discourse analyse. Middels deze analyse wordt onderzocht of de correspondentie strookt met de algemene opvatting in de literatuur over de Nederlandse pers gedurende de Eerste Wereldoorlog, namelijk dat de pers een neutrale houding aannam gedurende de oorlog. De theorie van de discourse analyse wordt uitgelegd aan de hand van het werk van Foucault. Echter, Foucaults theorie was niet gericht op het kunnen praktiseren van de theorie. Zijn werk is om deze reden herhaaldelijk aangevuld en op andere manieren gebruikt om zijn werk te kunnen gebruiken. Foucaults werk stond dergelijke praktijken toe, daar hij meende dat zijn werk gebruikt moest worden als een gereedschapskist waaruit alleen ‘het nodige gereedschap uit gebruikt kan worden’. Om verwarring over de definitie van discourse te vermijden, wordt de definitie gebruikt van James Gee. Vervolgens zal het werk van Mautner gebruikt om de tekstuele analyse te kunnen uitvoeren. Het werk van Wodak wordt gebruikt om de context analyse uit te voeren op de correspondentie. De scriptie is ingedeeld in vijf hoofdstukken en begint met een inleidend eerste hoofdstuk. In dit hoofdstuk wordt het onderwerp in kaart gebracht middels een historiografie en de onderzoeksvraag. In het tweede hoofdstuk wordt vervolgens de theorie van Foucault en de gebruikte methodes van het onderzoek uitgelegd. Tevens worden in dit hoofdstuk de exacte werkwijzen van zowel de tekstuele analyse als de context analyse nader verklaard. Hierna volgt in het derde hoofdstuk een van de punten uit de context analyse. Dit punt betreft de algemene aanwezige politieke en historische context dat deels aanwezig zou kunnen zijn in de oorlogscorrespondentie. Zo wordt in dit hoofdstuk onder andere de ontwikkeling van de Nederlandse neutraliteit in de aanloop naar de Eerste Wereldoorlog behandeld. Het vierde en vijfde hoofdstuk bestaan beide uit het uitvoeren van de analyses op de oorlogscorrespondentie van Lambertus Mokveld en van Lodewijk Grondijs, waarna de conclusie volgt. Uit het onderzoek kan worden geconcludeerd dat het uitvoeren van een tekstuele analyse en een context analyse een geschikte methode is voor uitvoerig onderzoek naar de Nederlandse oorlogscorrespondentie. Uit de hier behandelde casus zijn resultaten naar voren gekomen die een nuance brengen in de vermeende neutraliteit van de Nederlandse pers. Zo kon er in zowel de verslagen van Mokveld als in de verslagen van Grondijs een partijdigheid naar een van de strijdende zijdes worden gevonden. Een nadeel van de methode bestaat voornamelijk uit het feit dat het analyseren van een enkel verslag veel tijd in beslag neemt. Toch zijn alle stappen uit de beide analyses van groot belang, daar elke stap cruciale informatie kan verschaffen.

, , , , , , , , , ,
R. J. Adriaansen
hdl.handle.net/2105/49951
Maatschappijgeschiedenis / History of Society
Erasmus School of History, Culture and Communication

T. van der Poel. (2019, June 29). De groene gordel van smaragd De Nederlands-Indische natuurbescherming tussen 1912 en 1935. Maatschappijgeschiedenis / History of Society. Retrieved from http://hdl.handle.net/2105/49951