Ploeteren voor aandacht - Een onderzoek naar berichtgeving over veldrijden in Nederlandse dagbladen

Veldrijden is een sport van ploeteren. Het is verbonden aan slijk en hard labeur. Het is een niche sport waar de gewone man en de (traditionele) media weinig aandacht aan besteden. Ook wetenschappelijk onderzoek naar de sport zelf, de media-aandacht en de betekenis en beeldvorming ontbreken vooralsnog. Aan de hand van een kwantitatieve inhoudsanalyse aangevuld met diepte-interviews schetst dit onderzoek een beeld van de berichtgeving over veldrijden en de manier waarop de vijf grootste kranten van Nederland deze sport onder de aandacht brengen. Dit onderzoek toont dat veldrijden moet ploeteren voor aandacht. Net als tien jaar geleden is de sport nog steeds niche. Deze aandacht wordt weerspiegeld in de hoeveelheid berichten. Veldrijden speelt nagenoeg geen rol ten opzichte van het totale nieuws. De sport verdient vooral haar aandacht aan de successen van Nederlandse veldrijders. Zij hebben ervoor gezorgd dat de sport in tien jaar tijd meer aandacht heeft genoten in de dagbladen. Zo speelt nationaliteit een essentiële rol in de hoeveelheid berichten en volgt zo de bestaande literatuur over kleine sporten. Sjoemelen als zeer nieuwswaardig aspect kent daarentegen geen echte voedingsbodem in het veldrijden. Of journalisten in hun nieuwsselectie amper beïnvloed worden door dopingschandalen of het feit dat er amper dopingschandalen zijn geweest valt moeilijk te zeggen. Kijkend naar de manier waarop journalisten veldrijden verslaan en framen is het duidelijk dat de Nederlandse dagbladen in sterkere mate in hun berichtgeving gebruik maken van het heldenframe, gevolgd door het folklore- en ploeterframe. Enkel het sjoemelframe blijkt geen enkele rol van betekenis te spelen. Of dit door het gebrek aan controles door de dopingautoriteiten komt is de vraag. Waar het sjoemelframe haast onbestaand is, domineert het heldenframe de berichtgeving over de sport. Journalisten blijken veldrijden steeds vaker vanuit het heroïsche perspectief te verslaan en is het zelfs niet verwonderlijk te noemen dat journalisten gezien worden als kroniekschrijvers van de helden business. Ook niet verrassend is de toename in het gebruik van het ploeterframe door journalisten. Zij zien in grotere mate wat voor inspanningen de sporters moeten leveren. Net als in wielrennen wordt de stap gemaakt om aandacht aan het prestatieve gedeelte van de sport te wijden. Wellicht opvallend is de toename in het gebruik van het folkloreframe door de dagbladen. In tegenstelling tot de literatuur, waar de sport als minder professioneel te boek stond, schetsen journalisten een veel positiever beeld van het folklore-aspect. Uit de interviews komt naar voren dat journalisten tegenwoordig de sportjournalistiek graag op een andere manier invullen dan louter het publiceren van een wedstrijdverslag. Kwaliteitskranten zijn bewust bezig met verdiepende verhalen over de sport zelf of thema’s die aan zo’n sport kleven. Het hogere aantal berichten die kwaliteitskranten publiceren ten opzichte van populaire kranten bevestigt dit. Verder laat dit onderzoek zien dat journalisten een kleine sport als veldrijden op eenzelfde manier lijken te verslaan. De verschillen zijn namelijk te verwaarlozen. Men kan concluderen dat journalisten bij hun berichtgeving over kleine sporten op elkaar gaan lijken (en wellicht sterker op elkaar letten), waardoor het publiek eenduidig soort nieuws krijgt.