Partijen in beweging

In dit onderzoek is bekeken of het functioneren van nieuwe politieke bewegingen ten opzichte van gevestigde politieke partijen een aanpassing is aan hedendaagse bestuurskundige en/ of maatschappelijke opvattingen. De functies die tijdens dit onderzoek centraal hebben gestaan zijn: • Articulatiefunctie • Aggregatiefunctie • Selectie- en representatiefunctie • Socialisatiefunctie • Mobiliseringsfunctie Zowel de partijen als de bewegingen voeren deze functies uit. Er zijn hierin wel duidelijke verschillen. Deze verschillen bestaan tussen de partijen onderling, tussen de bewegingen onderling en tussen de partijen enerzijds en de bewegingen anderzijds. De verschillen van de laatste categorie zijn het belangrijkste in dit onderzoek. Een belangrijk verschil is de afwezigheid van leden bij de PVV en Trots op Nederland. Daardoor hebben zij geen contact via afdelingen of congressen. Een ander gevolg hiervan is het gegeven dat er geen formele controlemogelijkheden zijn en de beslissingsbevoegdheid in handen van één persoon kan liggen. Ook hebben deze bewegingen geen Wetenschappelijk Bureau. Voor het verkiezingsprogramma kennen beide geen programmacommissie die deskundigen consulteert. Zij hebben ook niet expliciet een ideologie aan de hand waarvan het programma gemaakt wordt. De Partij voor de Dieren volgt de lijn van de klassieke partijen. Deze beweging is alleen gericht op een deelterrein in tegenstelling tot de klassieke partijen. De partijen bieden diverse mogelijkheden aan om opleidingen of kadertrainingen te volgen. Dit ontbreekt bij de bewegingen. Daarnaast hebben de partijen een partijblad dat een belangrijke rol kan spelen bij de verkiezingscampagne. Trots op Nederland en de PVV zijn meer gecentreerd rondom een persoon die (te) simpele, heldere en daadkrachtige oplossingen aanbiedt. De manier waarop de partijen en bewegingen de functies uitvoeren, is naast theorieën over governance gelegd. Deze theorie beschrijft sturing door middel van netwerken in plaats van een top-down benadering. De bewegingen blijken niet beter dan de partijen als onderdeel van een netwerk te functioneren. De manier waarop de partijen en bewegingen de functies uitvoeren, is daarna naast maatschappelijke wensen gelegd. Hiervoor is gekeken naar twee onderzoeken van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. De conclusie die hieruit getrokken wordt, is dat de werkwijze van Trots op Nederland wel als een aanpassing aan maatschappelijke wensen gezien kan worden. Trots op Nederland biedt namelijk veel mogelijkheden voor inspraak aan iedereen. Daarnaast is de beweging helder over de invloed van anderen op de eigen doelen, spreekt Rita Verdonk ‘heldere taal’ en kan je je voor de beweging inzetten op deelterreinen. De conclusie van dit onderzoek is dat de bewegingen geen aanpassing aan bestuurskundige opvattingen over sturing in de samenleving zijn. De Partij voor de Dieren en de PVV voldoen op één punt nadrukkelijk meer dan de partijen aan een maatschappelijke wens. Daarmee worden ze niet gezien als een aanpassing aan deze wensen. De werkwijze van Trots op Nederland kan wel als een aanpassing aan maatschappelijke wensen over sturing in de samenleving gezien worden. Aangezien de maatschappelijke wensen over het functioneren van politieke partijen op bepaalde gebieden niet overeenkomen met de manier waarop zij functioneren en de beeldvorming over partijen ronduit slecht is, zijn de volgende aanbevelingen gedaan: - Zorg als partij voor contactmomenten met burgers die geen lid zijn. Dit kan een partij doen door meer open bijeenkomsten te organiseren, eventueel in samenwerking met andere politieke partijen. - Maak inzichtelijk dat niet alle verkiezingsbeloften waargemaakt kunnen worden. Voor veel mensen worden verkiezingsbeloften die niet waargemaakt worden gezien als een leugen. Wanneer je als partij duidelijk communiceert dat je afhankelijk bent van anderen zou je het beeld van partijen als leugenaars wellicht kunnen veranderen. - Handhaaf of creëer als partij de indeling in deelterreinen. Veel mensen blijken namelijk geïnteresseerd te zijn in inspraak op de gebieden die voor hen interessant zijn. - Handhaaf of creëer als partij de mogelijkheid voor zowel leden als niet-leden om online een mening te geven. Dit is een simpele manier om niet-leden te betrekken bij een partij.