Migranten: Bed, bad en brood of ver van je bed? Een vergelijkend onderzoek naar de berichtgeving van Nederlandse en Amerikaanse media over migranten uit Syrië en Midden-Amerika

In 2011 leidde een burgeroorlog in Syrië tot de vlucht van miljoenen Syriërs, een gebeurtenis die wereldwijd de aandacht trok. Een soortgelijke situatie speelde zich af rond de grens van Mexico en de Verenigde Staten. Migranten uit Midden-Amerika sloegen op de vlucht voor armoede of politiek geweld en meldden zich bij de grens met de Verenigde Staten. Daarnaast dreigde Donald Trump het recht op studie of werk en de verblijfsvergunning van bijna 800.000 jonge migranten in de Verenigde Staten stop te zetten. Dit onderzoek analyseert de berichtgeving van Nederlandse en Amerikaanse populaire en kwaliteitskranten over beide migrantenkwesties. Het onderzoek heeft als doel de verschillen in de berichtgeving tussen beide mediatypes, beide migrantenkwesties en beide mediasystemen in kaart te brengen. Aan de hand van een automatische en handmatige inhoudsanalyse is de hoeveelheid aandacht, de aanwezigheid van nieuwswaardes en het gebruik van frames onderzocht. Het onderzoek toont aan dat de geografische en culturele afstand tot een migrantenkwestie een rol speelt in de hoeveelheid berichtgeving: hoe dichterbij een migrantenkwestie plaatsvindt, hoe meer aandacht de media hieraan besteden. De aanwezigheid van de nieuwswaardes nabijheid en schaal speelt een grote rol. In de berichtgeving over migranten ligt de nadruk vaak op de impact die zij zullen hebben op de directe omgeving van het gastland of op het aantal waarmee de migranten zijn. Beide kranten maken gebruik van verschillende frames om over migranten te schrijven. Zo worden migranten vaak gerelateerd aan natuurkrachten zoals golven of stromen, wordt er vaak geschreven over de potentiële bedreiging die ze vormen voor het gastland en worden persoonlijke verhalen uitgelicht die sympathie bij de lezer opwekken. Vooral tussen Nederlandse populaire en kwaliteitskranten bestaan grote verschillen. Nederlandse populaire kranten schrijven vaker over migranten als een potentiële bedreiging en relateren vaker aan de aantallen migranten dan kwaliteitskranten. Nederlandse kwaliteitskranten hebben meer oog voor persoonlijke verhalen en de moeilijke omstandigheden waarin migranten zich bevinden. Dit is van invloed op de perceptie van de lezer ten opzichte van migranten. Tot slot bestaan er weinig verschillen tussen Amerikaanse populaire en kwaliteitskranten, er is een afname in de horizontale diversiteit waar te nemen. Amerikaanse kranten schrijven daarnaast genuanceerder en meer gebalanceerd. Dat kan duiden op een toename van de verticale diversiteit. Dit lijkt een gevolg te zijn van de commercialisering van het Amerikaanse mediasysteem, een ontwikkeling die ook in het Nederlandse mediasysteem aan de gang is.